Stan Borys - Idę drogą nieznaną Zakroczym

Klejnot wokalny. Niepowtarzalny głos, którego najdelikatniejsze niuanse zdradzają przestrzeń gotyckiej katedry, oplatany bogatami aranżacjami orkiestry w repertuarze, który - choć zalicza się do kanonu muzyki popularnej - zawsze zdradza najwyższe ambicje w zakresie łączenia niekonwencjonalnej muzyki z poetyckim tekstem. Klejnot wokalny. Niepowtarzalny głos, którego najdelikatniejsze niuanse zdradzają przestrzeń gotyckiej katedry, oplatany bogatami aranżacjami orkiestry w repertuarze, który - choć zalicza się do kanonu muzyki popularnej - zawsze zdradza najwyższe ambicje w zakresie łączenia niekonwencjonalnej muzyki z poetyckim tekstem. Ale Stan Borys (wł. Stan Borys), urodził się w 1941 roku i nie byłby dzieckiem swojego pokolenia, gdyby - na drodze do pieśni artystycznej, która wypełnić miała jego twórczość solową - nie zaliczył ostrej szkoły rhythm & bluesa i rock'n'rolla. Wokalista był filarem kilku zespołów młodego pokolenia, m.in. Blackout i Bizonów. To właśnie z zespołem Bizony wyśpiewał Stan Borys jeden z najbardziej urokliwych przebojów polskiego big-beatu, Spacer dziką plażą. Niezależnie od nagrań formacji wykonywał także nietypowy - bo jasny i optymistyczny - "protest-song", To ziemia (prezentujemy w naszej kolekcji wersję koncertową z VI KFPP w Opolu w 1968 r.). Natomiast z okresu współpracy z grupą Blackout, datującej się na lata 1965-1967 (to zalążek późniejszego Breakoutu), pochodzi klasyczne R&B, Studnia bez wody. Już we wczesnych nagraniach, obok fenomenalnych możliwości ekspresyjnych, ujawnił się inny ważny talent Stana Borysa, jakim jest bezbłędne wyczucie poetyckiej frazy wiersza. Nic dziwnego, że w twórczości solowej artysta ten skoncentrował się na wysublimowanych pieśniach artystycznych (ten kierunek zapowiadała pierwsza samodzielna propozycja artysty, To ziemia, zaś z nagrań zespołowych, zarejstrowany jeszcze z Bizonami, Wiatr od Klimczoka). Obok znaczących tekstów własnych - Stan Borys już na samym progu kariery dał się poznać jako utalentowany poeta i recytator - wokalista sięgnął po wiersze Gałczyńskiego i Broniewskiego, ale przede wszystkim twórców współczesnych: Osieckiej, Stachury oraz malarza, Kazimierza Szemiotha. Solowa kariera Stana Borysa rozpoczęła się w 1970 roku od nagrania interesującego albumu "Krzyczę przez sen". Wystąpili na nim czołowi polscy instrumentaliści, m.in. Krzysztof Sadowski (organy), Włodzimierz Nahorny i Janusz Muniak (saksofony) i Czesław Bartkowski (perkusja). Ale szczytowym osiągnięciem wokalisty okazała się jego druga płyta, "Szukam przyjaciela" (1974). Znalazły się na niej takie utwory, jak Wypłakałem oczy niebieskie, Poezja czy - piosenka "kultowa" - Jaskółka uwięziona (m.in. "Bursztynowy Słowik", czyli Pierwsza Nagroda za Interpretację na XIII MFP, Sopot 1973). W dorobku Stana Borysa nie brakowało nagród. Ważniejsze z nich to na pewno "Br ązowy Gronostaj" na IX Międzynarodowym Festiwalu Variéte w Rennes (1971) oraz dwie nagrody za - pochodzący z tego albumu - utwór Wierzę drzewom, zdobyte na V Olimpiadzie Piosenki w Atenach: II Nagrodę dla twórców piosenki i pierwszą dla wokalisty, uznanego za "najlepszego wykonawcę Olimpiady Piosenki". Stan Borys wyjechał z Polski w 1975 roku i zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. Zanim się to stało wziął udział w realizacji rock-opery "Naga", ambitnego projektu zespołu Niebiesko Czarni (fragmentem tego dzieła jest piosenka Ogród pełen róż, zamieszczona w naszej kolekcji), nagrał też piosenki do filmu "Uciec jak najbliżej" (m.in. Zostaw mi jeden dzień) i wykonał w duecie z Marylą Rodowicz ich wspólny hit Dziś prawdziwych cyganów już nie ma, wystąpił w musicalu "Srebrne dzwony" oraz w oratorium beatowym "To pejzaż mojej ziemi" Marka Sewena, twórcy wspaniałej muzyki do utworu Wierzę drzewom. Jednym z ostatnich polskich przebojów artysty była "rozliczeniowa" pieśń Chcę przy tym być, nagrana z grupą Koman Band. Nasza kolekcja, prezentująca szerokie spektrum muzycznej aktywności artysty, ukazuje w całej jaskrawości, jak wiele straciła ćwierć wieku temu polska piosenka. Warto jednak pamiętać, że Stan Borys, cały czas nagrywając i występując za granicą, wielokrotnie odwiedzał nasz kraj, a jego głos, nadal niepowtarzalny i wiecznie młody, zawsze rozbrzmiewał niczym - na podobieństwo nieśmiertelnej Jaskółki - zrodzony przez katedrę, ale też w przeciwieństwie do niej zawsze nieujarzmiony i wolny. Daniel Wyszogrodzki Tracklista: 1. Idę drogą nieznaną 2. To ziemia 3. Spacer dziką plażą 4. Wierzę drzewom 5. Zostaw mi jeden dzień 6. Studnia bez wody 7. Wiatr od Klimczoka 8. Krzyczę przez sen 9. Ballada o dwóch siostrach 10. Churami zatańczy las 11. Wypłakałem oczy niebieskie 12. Listów pożółkła biel 13. Bezmiar wód 14. Ogród pełen róż 15. Szukam przyjaciela 16.Mój przyjaciel deszcze 17. Wołam cię, wołam 18. Chcę przy tym być 19. Poezja 20. Jaskółka uwięziona