Wyspa Sachalin. Notatki z podróży Wisła

"Wyspa Sachalin" to wstrząsający reportaż pióra mistrza literatury rosyjskiej. Czechow staje w pozycji krytyka panującego w carskiej Rosji systemu więziennictwa. Sachalin to należąca do Rosji wyspa na Oceanie Spokojnym. W połowie XIX wieku administrowana była wspólnie przez Rosjan i Japończyków, później (na mocy układu z 1875), cały Sachalin przypadł imperium carów. Już wcześniej jednak stał się miejscem ssyłek i ciężkiej, katorżniczej pracy. W 1890 roku wyspę odwiedził dziennikarz i dramaturg, Anton Czechow. Zbierał wówczas materiały do reportażu wydanego później jako "Wyprawa na Sachalin". Podczas swojej podróży odwiedził wszystkie więzienia, w których przebywali zarówno przestępcy kryminalni, jak i zesłańcy. Wnikliwie badał ich los: warunki życia i pracy ponad siły każdego, choćby najzdrowszego człowieka. Swoje obserwacje uzupełnił o szczegółowy opis geografii i historii wyspy. Powstała w ten sposób książka będąca wstrząsającym obrazem systemu więziennictwa ówczesnej Rosji. My, czytający ją obecnie, znający najbardziej mroczne strony dziejów XX wieku, w ukazanym przez Czechowa obrazie Sachalinu dostrzegamy prawzór późniejszych Gułagów. Już wkrótce po ukazaniu się, książka Czechowa zwróciła uwagę opinii publicznej na tragiczny los katorżników. Porównywana była często do "Wspomnień z domu umarłych" Fiodora Dostojewskiego. Dała przy okazji Czechowowi możliwość pokazania w pełni swojego dziennikarskiego talentu. Dzięki tej książce możemy poznać autora "Wiśniowego sadu" czy "Trzech sióstr" z nieco innej strony. "Wyspa Sachalin. Notatki z podróży" ukazały się nakładem wydawnictwa Zysk i S-ka w przekładzie Małgorzaty Buchalik. Zysk i S-ka 2022, ISBN: 9788381169660, oprawa twarda, 424 s.