Matki i córki we współczesnej Polsce Wadowice

Co to znaczy być matką córki? Jakie są doświadczenia córek? Jak matki i córki rozumieją „bycie kobietą” i jak budują swoje miejsce w świecie, w którym płeć jest jednym z głównych punktów odniesienia? Kobiecość ma być przekazywana córkom przez matki – jaką wersję kobiecości przekazały nam matki, a jaką my przekazujemy córkom? Autorka odpowiada na te pytania, analizując wizerunki relacji matka–córka obecne w polskiej kulturze popularnej i sztuce oraz doświadczenia dwóch pokoleń kobiet. Książka ma charakter nowatorski, gdyż w polskiej literaturze z zakresu socjologii i psychologii oraz gender studies wciąż niewiele jest prac na ten temat. Unikalny jest też jej interdyscyplinarny charakter – autorka odwołuje się do badań i teorii z obszaru socjologii, psychologii społecznej, kulturoznawstwa i krytyki sztuki, wypełniając lukę w wiedzy i rozumieniu tego, czym jest związek matki i córki. Dziś, gdy kobiety są coraz bardziej świadome swojej historii i odrębności własnych doświadczeń, szukają wiedzy o tym, co determinuje relacje między nimi – zarówno w rodzinie, jak i społeczeństwie. Ta książka dostarcza wiedzy o często najważniejszej w życiu kobiet relacji: o związku między matką a córką. „Głęboka świadomość metodologiczna, jawność warsztatu empirycznego i umiejętność (socjologowie wiedzą jak trudno osiągalna) balansowania między teorią a empirią to podstawowe atuty książki. Tylko bardzo mocno ugruntowana wiedza i głęboki namysł mogą dać efekt w postaci niecodziennego stylu tej pracy: język jest prosty, czytelny, dojrzały. Skąd się to bierze? Otóż – poza szacunkiem dla przyszłego odbiorcy – powodem jest według mnie pewność metodologiczna i pewność poznawcza autorki. Interdyscyplinarność jawi się w tej książce jako szansa, a nie przejaw socjologicznej bezradności. Nowe sfery rzeczywistości i nowe sposoby o niej mówienia – oto podstawowa wiara badaczki”. Z recenzji prof. dr hab. Hanny Palskiej Dr Elżbieta Korolczuk – socjolożka, pracuje na Uniwersytecie Södertörn w Sztokhomie i na Uniwersytecie Warszawskim. Bada kategorię płci oraz rodzicielstwo, ruchy społeczne i społeczeństwo obywatelskie. Jest współredaktorką (z Renatą E. Hryciuk) książek Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce i Niebezpieczne związki. Macierzyństwo, ojcostwo i polityka. Najnowsze publikacje to Rebellious Parents. Parental Movements in Central-Eastern Europe and Russia przygotowana we współpracy z Katalin Fábián (Indiana University Press, 2017) oraz Civil Society revisited: Lesssons from Poland wydana z Kerstin Jacobsson (Berghahn Books, 2017). Spis treści: Podziękowania Wstęp I. Pudełko z narzędziami, czyli jak poznać i zrozumieć naturę relacji między kobietami Perspektywy i koncepcje badawcze, czyli jak badać relację matka – córka Macierzyństwo i córectwo – pojęcia, koncepcje i teorie Co wiemy o związku między matką a córką z badań naukowych? Krytyczna analiza sposobów opisywania relacji matka – córka Dominujący język psychologii Polski kontekst kulturowy – próba refleksji Kobieca tożsamość w kontekście relacji matka – córka Tożsamość jako relacja Relacyjny charakter kobiecej tożsamości w perspektywie badań nad kobietami i płcią Międzygeneracyjny model przemian kobiecej tożsamości Słowo o metodologii Analiza dyskursu i analiza reprezentacji – wprowadzenie II. Dyskursy i reprezentacje oparte na płci: wizerunki relacji matka – córka w polskim kontekście kulturowym po 1989 Reprezentacje kulturowe a tożsamość płci (gender identity) w relacji matka – córka Reprezentacje relacji matka – córka w polskiej kulturze popularnej i sztuce – źródła Analiza wizerunków relacji matka – córka w kulturze popularnej W świetle reflektorów – relacja jako spektakl Przecież ja tylko chcę być sobą – podobieństwo i różnica Ja w twoim wieku – reżim piękna i młodości w kontekście międzypokoleniowym Z mamą na zakupy – pozycja społeczna jako źródło wykluczenia A może brakowało ci takiej rozmowy – ciało i seksualność jako tabu 4 pokolenia kobiet – w zamkniętym mikrokosmosie relacji Dekonstrukcja dominujących dyskursów w sztuce współczesnej Wianek cierniowy i róża – władza i rywalizacja Genealogia/ginealogia – budowanie kobiecej wspólnoty Madonny – nowy język ekspresji kobiecych doświadczeń Matki – odzyskiwanie ciała? Reprezentacje relacji w mediach głównego nurtu i w sztuce – podsumowanie III. Doświadczanie codzienności w relacji matka – córka we współczesnej Polsce Feministyczne podejście w badaniach jakościowych i autorefleksja badaczki Konstruowanie relacji badaczka – uczestniczki badania Jak być matką? Jak być córką? Co to znaczy być córką? Doświadczanie córectwa i macierzyństwa w perspektywie zmian społeczno-kulturowych Diada matka – córka vs. sieć więzi rodzinnych Rola ojca w konstruowaniu relacji matka – córka Kobieca tożsamość i jej przemiany – definicje, doświadczenia i wzorce Ciało i seksualność Władza, praca i relacje płci Macierzyństwo matek i córek – deklaracje a rzeczywistość Wstęp IV. Wnioski Reprezentacje kulturowe relacji a doświadczanie codzienności przez matki i córki – próba porównania Międzygeneracyjny model zmian kobiecej tożsamości w Polsce Co dalej? Perspektywy badań nad relacją matka – córka Bibliografia Indeks nazwisk