Rosja w polityce zagranicznej Polski w latach 1992–2015 - 05 Implikacje kryzysu i konfliktu ukraińskiego w latach 2014–2015 dla bezpieczeństwa Pols... Stryków

Głównym celem pracy jest wyodrębnienie najważniejszych etapów polityki Polski wobec Rosji w latach 1992-2015 oraz ukazanie ich cech najbardziej charakterystycznych. Jednym z istotnych zamierzeń autora jest zaprezentowanie źródeł i przejawów rozbieżności interesów i celów w polityce Polski i Rosji występujących zarówno w stosunkach dwustronnych jak i w relacjach wielostronnych. W pracy wyeksponowane zostały kwestie dotyczące charakteru polityki zagranicznej Polski wobec Rosji w latach 2007-2011, kiedy to nastąpiła znaczna poprawa w politycznych międzyrządowych stosunkach polsko-rosyjskich. Ukazane zostały także czynniki sprawcze, w tym przede wszystkim katastrofa polskiego prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem (10 IV 2010), które doprowadziły do impasu w relacjach polsko-rosyjskich w latach 2011-2013. Bardzo szeroko omówione zostały również sprawy związane z wpływem kryzysu i konfliktu ukraińskiego na bezpieczeństwo Polski, politykę Polski wobec Ukrainy i Rosji oraz na stosunki polsko-rosyjskie. Prezentowana monografia jest pierwszą w Polsce syntezą polityki Polski wobec Rosji w tak długim przedziale czasowym, niemal w ćwierćwieczu okresu pozimnowojennego. Przeznaczona jest ona do bardzo szerokiego grona Czytelników. Powinna zainteresować badaczy polskiej polityki wschodniej, studentów politologii, stosunków międzynarodowych, bezpieczeństwa międzynarodowego i dziennikarstwa. Jest ona także adresowana do polityków i dziennikarzy oraz wszystkich tych, którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę na temat polskiej polityki wschodniej, a szczególnie polityki Polski wobec Rosji w latach 1992-2015. Spis treści: Spis treści Wstęp / 7 Rozdział 1: Determinanty polityki zagranicznej Polski wobec Rosji / 27 1.1. Uwarunkowania wewnątrzpolskie / 34 1.1.1. Uwarunkowania o charakterze obiektywnym / 34 1.1.2. Uwarunkowania o charakterze subiektywnym / 46 1.2. Uwarunkowania wewnątrzrosyjskie / 54 1.2.1. Uwarunkowania o charakterze obiektywnym / 54 1.2.2. Uwarunkowania o charakterze subiektywnym / 66 1.3. Uwarunkowania zewnętrzne (międzynarodowe) / 93 1.3.1. Trendy ewolucji środowiska międzynarodowego / 93 1.3.1.1. Prognozy i koncepcje ewolucji ładu międzynarodowego / 94 1.3.1.2. Ewolucja supermocarstwowej roli Stanów Zjednoczonych / 100 1.3.1.3. Rozwój procesów globalizacji / 117 1.3.1.4. Ewolucja systemu bezpieczeństwa międzynarodowego w Europie / 121 1.3.1.5. Rozwój i problemy procesów integracji europejskiej / 135 1.3.1.6. Ewolucja środkowoeuropejskiego środowiska międzynarodowego / 141 Rozdział 2: Główne etapy polityki Polski wobec Rosji i stosunków polsko‑rosyjskich w latach 1992–2013 / 145 2.1. Stosunki polsko‑radzieckie/rosyjskie w schyłkowej fazie ZSRR (1989–1991) / 145 2.2. Budowa podstaw traktatowych (1992–1993) / 152 2.3. Relacje polsko‑rosyjskie w cieniu pierwszego pozimnowojennego poszerzenia NATO (1993–1999) / 159 2.4. Stosunki polsko‑rosyjskie w kontekście finalizacji dążeń Polski do członkostwa w Unii Europejskiej (1999–2004) / 178 2.5. Eskalacja napięć w okresie realizacji w Polsce projektu politycznego IV RP (2005–2007) / 195 2.6. Próby „pragmatyzacji” polityki Polski wobec Rosji (2008–2010) / 206 2.6.1. Spory wokół modyfikacji koncepcji polityki wschodniej Polski w latach 2008–2010 / 229 2.7. Postępujący impas w stosunkach polsko‑rosyjskich w latach 2011–2013 / 235 Rozdział 3: Cechy charakterystyczne polityki Polski wobec Rosji w latach 1992–2013 / 247 3.1. Rosja jednym z najważniejszych partnerów gospodarczych Polski / 247 3.2. Postrzeganie Rosji jako największego zagrożenia dla bezpieczeństwa Polski w okresie pozimnowojennym / 252 3.3. Główne cechy polityki historycznej Polski wobec Rosji / 260 3.4. Dążenie do pomniejszenia wpływów Rosji na obszarze poradzieckim / 265 3.5. Podwójne standardy w polityce Polski wobec Rosji / 269 3.6. Prawicowy populizm w Polsce jako jedna z barier na drodze do poprawy stosunków polsko‑rosyjskich / 273 Rozdział 4: Implikacje kryzysu i konfliktu ukraińskiego w latach 2014–2015 dla bezpieczeństwa Polski, polityki Polski wobec Rosji i stosunków polsko‑rosyjskich / 283 4.1. Główne uwarunkowania i najważniejsze etapy kryzysu i konfliktu ukraińskiego / 283 4.2. Najważniejsze implikacje kryzysu i konfliktu ukraińskiego dla bezpieczeństwa Polski / 331 4.2.1. Wzrost poczucia zagrożenia ze strony Rosji / 343 4.2.2. Wzrost dążeń do wzmocnienia własnego potencjału obronnego Polski / 361 4.2.3. Wzmocnienie spoistości NATO i wzrost jego zaangażowania w bezpieczeństwo Polski i naszego subregionu / 366 4.2.4. Zacieśnienie dwustronnej współpracy polsko‑amerykańskiej w zakresie bezpieczeństwa militarnego / 375 4.2.5. Wzrost zagrożeń dla bezpieczeństwa ekonomicznego Polski / 381 4.3. Charakter stosunków polsko‑rosyjskich w latach 2014–2015 / 387 Rozdział 5: Dylematy strategiczne polityki Polski wobec Rosji w połowie drugiej dekady XXI wieku / 401 5.1. Jaka koncepcja polityki wschodniej Polski? / 401 5.2. Rosja wrogiem, rywalem czy tylko trudnym partnerem w polityce bezpieczeństwa Polski? / 409 5.3. Angażować czy izolować Rosję? / 411 5.4. Rosja czy Ukraina głównym partnerem Polski na obszarze poradzieckim? / 427 5.5. Czy w interesie Polski są rewolucyjne czy ewolucyjne zmiany na Ukrainie? / 430 Zakończenie / 439 Bibliografia cytowana / 453 Indeks nazwisk / 505 Summary / 521 Резюмe / 527 Zusammenfassung / 533