Miłość i małżeństwo w Indiach (E-book) Rzeszów

W studium literatury indyjskiej autorstwa Barbary Grabowskiej zachwyca kalejdoskop barwnych wątków dotyczących relacji bogów i bohaterów z niebiankami i ziemiankami zawartych w dwóch wielkich epopejach, Mahabharacie i Ramajanie, innych sanskryckich tekstach klasycznych oraz nowszych bengalskich. Autorka prowadząc rozważania o erotycznych skandalach na indyjskim Olimpie, sposobach zawierania małżeństw czy związkach Kryszny z kobietami, zwraca uwagę na fakt, że w literaturze indyjskiej ukształtowały się dwa wizerunki kobiety: idealnej żony, pozbawionej woli i indywidualności i traktującej męża jak boga, oraz idealnej kochanki, partnerki w rozkoszach miłosnych, symbolu erotycznego. Oba wzorce zostały wykreowane z męskiego punktu widzenia w społeczeństwie zdominowanym przez struktury patriarchalne. Postać Sity, oddanej żony, w dyskursie feministycznym służy jako dowód aprobaty dla cierpienia kobiet poddanych męskiej tyranii. Całość tworzy wielowątkowy przekaz dający świadectwo toczącemu się w Indiach dialogowi kultur i epok. Kolejne rozdziały stanowią ilustrację klarownych konstrukcji myślowych, a atrakcyjna tematyka rozszerza pole recepcji poza grono specjalistów i studentów. Barbara Grabowska, profesor w Zakładzie Azji Południowej Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się literaturą i religią Indii, zwłaszcza Bengalu. Spis treści: Wstęp Podziękowania 1. Kama, czyli miłość 1.1. Znaczenie terminu kāma 1.2. Traktaty na temat dharmy i arthy 1.3. Kamasutra 2. Urwaśi i Pururawas, pierwsza para kochanków 2.1. Apsarasy i ich pochodzenie 2.2. Apsarasy jako kusicielki 2.3. Dzieje Urwaśi 2.3.1. Urwaśi w hymnach dialogowych Rygwedy 2.3.2. Urwaśi w Śatapathabrahmanie i puranach 2.3.3. Urwaśi w dramacie Kalidasy 2.3.4. Urwaśi w zbiorze Ocean rzek opowieści 2.3.5. Urwaśi i narodziny Ryszjaśryngi 2.3.6. Urwaśi i Ardźuna 2.3.7. Urwaśi w poezji Madhusudana Datty 2.3.8. Oda do Urwaśi Tagore’a 2.4. Urwaśi w Polsce 3. Skandale w świecie bogów 3.1. Uwiedzenie Ahalji 3.2. Indra i Rući 3.3. Śaci i Nahusza 3.4. Porwanie Tary 3.5. Porwanie Bhadry przez Warunę 3.6. Uwiedzenie Wryndy przez Wisznu 3.7. Zdrady Śiwy 3.8. Seksualność kobiet 3.9. Kary dla niewiernych żon 4. Małżeństwa kszatrijów 4.1. Dzieje dynastii księżycowej (od króla Śantanu) 4.2. Rodzaje małżeństw 4.3. Poliandria. Małżeństwo Draupadi 4.4. Małżeństwo przez porwanie 4.4.1. Porwanie Amby, Ambiki i Ambaliki ze swajamwary 4.4.2. Porwanie Subhadry 4.4.3. Porwanie Rukmini ze swajamwary 4.4.4. Porwanie Lakszmany ze swajamwary 4.5. Małżeństwo na sposób gandharwów 4.5.1. Śakuntala i Duszjanta 4.6. Małżeństwo na sposób gandharwów z nie-Aryjką 4.6.1. Bhima i Hidimba 4.6.2. Ardźuna i Ulupi 4.7. Swajamwara 4.7.1. Swajamwara Bhanumati 4.8. Małżeństwo na sposób demiurgów 4.8.1. Ardźuna i Ćitrangada 4.9. Małżeństwo z córką wuja 4.10. Wnioski 4.11. Aneks. Dzieje Ćitry według Tagore’a 5. Idealna żona (pativratā) 5.1. Zalecenia dla idealnej żony 5.1.1. Manusmryti 5.1.2. Kamasutra 5.1.3. Pouczenie Draupadi 5.1.4. Rozmowa Umy i Śiwy 5.1.5. Nauka braminki i inne rady 5.2. Cnoty idealnej żony 5.3. Idealne żony 5.3.1. Sawitri 5.3.2. Damajanti 5.3.3. Lopamudra 5.3.4. Arundhati 5.3.5. Gandhari 5.4. Ideał a rzeczywistość 6. Kłopoty z Sitą 6.1. Dyskurs o Sicie 6.2. Sita jako idealna żona 6.3. Sita jako prowokatorka 6.4. Sita, bogini płodności 6.5. Sita Najwyższą Boginią 6.6. Bogini czy śmiertelniczka 6.7. Poprzednie wcielenie Sity 6.8. Sita w źródłach bengalskich 6.9. Rama i Śurpanakha 6.10. Kobiece wersje Ramajany 7. Żony Kryszny 7.1. Żony Kryszny według Wisznupurany 7.2. Małżeństwo z Rukmini 7.2.1. Relacja Wisznupurany 7.2.2. Relacja Hariwanśi 7.2.3. Relacja Bhagawatapurany 7.2.4. Wersje twórców bengalskich 7.3. Małżeństwo z Dźambawati i Satjabhamą 7.4. Pokonanie demona Naraki 7.5. Żony Kryszny według Bhagawatapurany 7.5.1. Małżeństwo z Kalindi, Mitrawindą, Satją, Lakszmaną i Bhadrą 7.6. Los żon po śmierci Kryszny 7.7. Pasterki jako żony w dramacie Rupy Goswamina 7.8. Poligamia Kryszny w studium Bankimchandry 7.9. Satjabhama w trylogii Nabinchandry Sena 7.10. Wnioski 8. Kryszna i pasterki 8.1. Kryszna dziecko i pasterki 8.2. Uroda Kryszny 8.3. Zabranie ubrań pasterkom 8.4. Taniec Kryszny z pasterkami (rāsalīlā) 8.5. Taniec Kryszny w literaturze Bengalu 8.6. Lament porzuconych pasterek 9. Kryszna i Radha 9.1. Najwcześniejsze dzieje Radhy 9.2. Postać Radhy w puranach 9.3. Radha w średniowiecznej literaturze Bengalu 9.3.1. Pieśń o Krysznie Pasterzu 9.3.2. Widjapati 9.3.3. Ćandidas 9.3.4. Baru Ćandidas 9.3.5. Radha w liryce wisznuickiej 9.3.6. Radha w twórczości Sanatany Goswamina 9.3.7. Radha w dramatach Rupy Goswamina 9.4. Wnioski 10. Takiej miłości nigdy nie widziałem… 10.1. Charakterystyka liryki wisznuickiej Bengalu 10.2. Wątek miłosny 10.2.1. Dorastanie bohaterki 10.2.2. Budzenie się miłości 10.2.3. Rady pośredniczki i pouczenia przyjaciółki 10.2.4. Schadzka 10.2.5. Osiem typów bohaterek 10.2.6. Gniewne dąsy 10.2.7. Wiosenne igraszki 10.2.8. Miłosne rozmowy 10.2.9. Skargi na miłość 10.2.10. Tęsknota 10.2.11. Spotkania w marzeniu i we śnie 10.3. Niezwykła miłość 11. Symbolika języka miłości 11.1. Czym jest miłość? 11.1.1. Miłość jako ogień 11.1.2. Miłość chorobą 11.2. Kobieta jako groźny wojownik 11.3. Polowanie na gazelę 11.4. Sklep z urodą 11.5. Podatek od urody 11.6. Kradzież miłości 11.7. Trzmiel i kwiat 11.8. Tęsknota 11.9. Kobieta boginią 11.10. Wnioski 12. Dzielne heroiny 12.1. Behula 12.2. Khullana 12.3. Rańdźawati 12.4. Wnioski 13. Być kobietą w średniowiecznym Bengalu 13.1. Rodzina 13.2. Narodziny córki i jej małżeństwo 13.3. Druga żona 13.4. Czary miłosne 13.5. Noc poślubna 13.6. Rozkosze łoża Widji i Sundara 13.7. Kłopoty Randźawati 13.8. Wnioski 14. Być matką w średniowiecznym Bengalu 14.1. Okres płodny kobiety 14.1.1. Opowieść o Uttance 14.1.2. Śarmisztha i Jajati 14.2. Brak potomka 14.3. Zapłodnienie i obdarzenie duszą 14.4. Ciąża 14.5. Ulubiona potrawa 14.6. Poród 14.7. Pierwsze czynności wokół noworodka 14.8. Sakramenty dzieciństwa 14.9. Początek nauki 14.10. Zagrożenia w dzieciństwie 14.11. Dziecięce zabawy i psoty 14.12. Wnioski 15. Spotkanie z boginią i kurtyzaną w średniowiecznej poezji Bengalu 15.1. Spotkanie Lausena z Durgą 15.2. Spotkanie Kalketu i Phullary z Ćandi 15.3. Spotkanie rybaków z Manasą 15.4. Spotkanie Dhanapatiego z Ćandi 15.5. Spotkanie Ćandy z Manasą 15.6. Spotkanie Ardźuny z nimfą Urwaśi 15.7. Spotkanie Lausena z niewierną żoną 15.8. Spotkanie Lausena z kurtyzaną 15.9. Wnioski 16. Elementy epickie w poematach bengalskich, czyli podsumowanie 16.1. Upodobnienie do puran, mit kreacyjny 16.2. Dzieje bogów i bogiń 16.3. Włączenie postaci epickich do akcji 16.4. Wzory do naśladowania – idealna żona 16.4.1. Dzieje Wedawati 16.4.2. Dzieje Sawitri 16.4.3. Patiwrata 16.5. Ostrzeżenie. Ukarani rozpustnicy 16.6. Los Sity 16.7. Zła opinia o kobietach 16.8. Ukaranie grzesznych żon 16.9. Tolerancja dla grzechów 16.10. Wnioski Aneks 1. Listy heroin do ukochanych według Madhusudana Datty Aneks 2. Galeria postaci Bibliografia Wykaz skrótów