Figliki Nowy Sącz

Figliki to zbiór około pięćdziesięciu krótkich utworów wierszowanych Mikołaja Reja, w których autor przedstawia jedną sytuację z życia dworskiego lub szlacheckiego w tonacji komicznej lub satyrycznej. Figliki stanowią doskonałe źródło wiedzy o poziomie życia towarzyskiego w dworkach szlacheckich w XVI w. Wiersze rubaszne, a czasami wręcz sprośne przeplatają się z lekkimi, pomysłowymi żartami o codziennym życiu i postawach ludzi. Figlik, który stanowi odmianę epigramatu, jest polskim gatunkiem literacki stworzonym przez Mikołaja Reja. O autorze: Ur. 4 lutego 1505 w Żurawnie Zm. 4 października 1569 w Rejowcu Najważniejsze dzieła Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem i Plebanem, Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego, Postylla, Zwierzyniec, Źwierciadło Polski poeta i prozaik okresu renesansu, aktywny działacz reformacji, co czyni jego dorobek szczególnie ciekawym na tle całej literatury polskiej. Wspólnym rysem dość różnorodnego pisarstwa Reja jest dydaktyzm i moralizatorstwo (połączone z krytyką traktowania misji religijnej przez duchowieństwo kościoła katolickiego); pisał dialogi (Krótka rozprawa), kazania (Postylla), powszechnie niegdyś znane i przedrukowywane w kancjonałach pieśni religijne (tłumaczył również Psalmy), epigramaty (zbiór Figlików; wprowadził do literatury polskiej fraszkę), a pod koniec życia stworzył traktaty: Wizerunek i Zwierciadło, w których zajmowało go wytyczenie drogi postępowania człowiekowi świeckiemu tak, by wypełniając swoje obowiązki, mógł harmonijnie i cnotliwie przeżyć życie. Na protestantyzm (początkowo luteranizm, a później kalwinizm) przeszedł w latach 40. XVI w., już jako człowiek dojrzały, a przyczyny tej decyzji, uwarunkowane niewątpliwie poważnym traktowaniem religii i rzetelną pobożnością, ukazuje cała jego twórczość. Edukacja szkolna Reja była skromna i fragmentaryczna, ukształtowała go znacznie bardziej służba na dworze Andrzeja Tęczyńskiego, którego był sekretarzem. Był jednak człowiekiem światłym i oczytanym, mającym rozeznanie i w tradycji kultury, i w bieżących problemach nurtujących ówczesną Europę. Aktywnie uczestniczył w życiu publicznym: sejmikach, sejmach, a także synodach protestanckich; nieobce mu były sprawy dworu królewskiego. Pisał po polsku i decyzję tę należy uważać za gest w duchu epoki popierającej rozwój literatur narodowych. Adresatami swoimi czynił średniozamożną szlachtę i mówił do nich odpowiednim językiem: potocznym, niekiedy dosadnym, odwołującym się do znanych z doświadczenia codziennego realiów; z tego powodu jego teksty stanowią ciekawy i dość szczegółowy zapis życia w dawnej Rzeczpospolitej.