eBook Wokół transcendentalnej apercepcji. Sąd, podmiot i jedność u Kanta i we wczesnej filozofii analitycz - Włodzimierz Heflik epub mobi Milanówek

Pojęcie transcendentalnej apercepcji zajmuje kluczową pozycję w głównym nurcie filozofii nowożytnej i współczesnej, jest punktem, w którym intuicja kryjąca się za kartezjańskim cogito została przez Kanta doprowadzona do kulminacji, stanowiąc jednocześnie dla filozofów analitycznych źródło inspiracji do rozwinięcia badań nad problematyką sądu i formy logicznej oraz nad kwestiami semantycznymi. Autor stara się wyodrębnić i przeanalizować podstawowe sposoby rozumienia transcendentalnej apercepcji, jakie można napotkać u Kanta, poszukuje też związku łączącego tę kwestię z zagadnieniami dotyczącymi sądu. Przedstawia źródła oraz historyczne tło (jakie stanowi filozofia Kartezjusza i Leibniza) problemu apercepcji i śledzi kontynuację tej tematyki po Kancie, ograniczając się do kręgu wczesnych filozofów analitycznych, takich jak Frege, Russell, Moore i Wittgenstein. Zamiar osadzenia początków tradycji analitycznej w kontekście filozofii nowożytnej (...) jest zamierzeniem ze wszech miar cennym i nie często spotykanym w rodzimej literaturze przedmiotu. To niewątpliwa zaleta książki Włodzimierza Heflika, który w kompetentny i wnikliwy sposób porusza się w obu kierunkach. Autor zaproponował (...) spójną koncepcję ewolucji kluczowych dla epistemologii zagadnień podmiotu i sądu, mających swe źródło w filozofii Kanta. Prof. dr hab. Piotr Dehnel Książka Włodzimierza Heflika stara się wydobyć i przedstawić niektóre z wątków kantowskich, kształtujących wczesną filozofię analityczną. (...) stanowi interesującą próbę przedstawienia jednej z kluczowych idei filozofii Kanta i jej znaczenia dla rozwoju i interpretacji poglądów wybitnych przedstawicieli wczesnej filozofii analitycznej. Przyczynia się do lepszego zrozumienia rozważanych koncepcji filozoficznych i ich miejsca w ewolucji europejskiej myśli filozoficznej. Prof. dr hab. Tadeusz Szubka Włodzimierz Heflik - doktor hab., prof. Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Ukończył filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz inżynierię materiałową na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Obszar jego zainteresowań badawczych obejmuje epistemologię, filozofię analityczną i filozofię transcendentalną. Opublikował monografię Problem formy w perspektywie transcendentalnej u Kanta i Wittgensteina oraz kilkadziesiąt artykułów, między innymi w takich czasopismach, jak "Analiza i Egzystencja", "Filozofia Nauki", "Kwartalnik Filozoficzny", "Principia", "Przegląd Filozoficzny", "Ruch Filozoficzny" i "Studia z Historii Filozofii", a także w wydawnictwach zagranicznych Walter de Gruyter czy Austrian Ludwig Wittgenstein Society. Spis treści: Wykaz skrótów Wstęp Rozdział I Kartezjusz i Leibniz – cogito a apercepcja 1.1. Kartezjusz 1.1.1. Sceptycyzm metodologiczny i metoda analizy jako punkt wyjścia rozważań Kartezjusza 1.1.2. Cztery płaszczyzny ujęcia problematyki cogito 1.1.3. Zagadnienie samoświadomości – dalsza analiza 1.1.4. Zarzut Gassendiego i jego odparcie przez Kartezjusza 1.2. Leibniz 1.2.1. Monadologia i harmonia przedustawna – dwa filary metafizyki Leibniza 1.2.2. Reprezentacja a świat zewnętrzny 1.2.3. Percepcja jako reprezentacja 1.2.4. Problematyczność istnienia świata zewnętrznego 1.2.5. Struktura i izomorfizm 1.2.6. Apercepcja – wstępne uwagi 1.2.7. Krytyczna dyskusja wokół rozumienia apercepcji 1.2.8. W stronę Kanta Rozdział II. Apercepcja i sąd. Rozważania wokół transcendentalnej dedukcji kategorii 2.1. Transcendentalna apercepcja w świetle dedukcji kategorii 2.2. Apercepcja a sąd 2.3. Obiektywność i intencjonalność 2.4. Numeryczna identyczność podmiotu i apercepcja 2.5. Synteza i apercepcja 2.6. Analiza sądu percepcji 2.7. Kant – prezentacjonista czy reprezentacjonista? Rozdział III Apercepcja i podmiot. Wokół Kantowskiej teorii świadomości 3.1. Kantowska krytyka psychologii racjonalnej 3.2. Dwa sposoby rozumienia transcendentalnej apercepcji 3.3. Czy „Ja myślę” jest identyczne z transcendentalną apercepcją? 3.4. Wiele różnych i wzajemnie nieredukowalnych podmiotów? 3.5. Analogia: Ja samo w sobie – rzeczy same w sobie. Kwestie terminologiczne 3.6. Metafora „oka” i podwójna rola Ja Rozdział IV Rozróżnienie: przestrzeń jako forma naoczności i formalna naoczność oraz jego rola w filozofii transcendentalnej Kanta 4.1. Natura przestrzeni w świetle Estetyki transcendentalnej 4.2. Rola przestrzeni jako formalnej naoczności w transcendentalnej dedukcji kategorii 4.3. Kontrowersje wokół natury jedności przestrzeni jako formy naoczności Rozdział V Wokół Der Gedanke. Spór Russella z Fregem o naturę myśli, sądu i faktu 5.1. Rozróżnienie: myśl – przedstawienie 5.2. Intencja, intencjonalność i ujmowanie myśli 5.3. Myśl prawdziwa a fakt 5.4. Russell o sądach i faktach 5.5. Inne spojrzenie na Fregowskie rozróżnienie sensu i znaczenia 5.6. Sądy jako byty abstrakcyjne Rozdział VI Koncepcja sądu u Russella i ewolucja jego stanowiska 6.1. Platońska koncepcja sądu w The Principles of Mathematics 6.2. Motywy odrzucenia przez Russella sądów logicznych jako bytów 6.3. Natura bezpośredniej znajomości (acquaintance) 6.4. Noumenalizm kontra fenomenalizm? Rozdział VII Stanowisko Russella w Theory of Knowledge. The 1913 Manuscript. Sąd a forma logiczna 7.1. Pierwsza wersja nowej teorii aktu sądzenia jako relacji wieloargumentowej 7.2. Nowa wersja teorii MRTJ w Theory of Knowledge. Problem jedności sądu a forma logiczna 7.3. Status sądu logicznego (proposition) 7.4. Sąd w sensie logicznym a akt sądzenia (judgment) 7.5. Czy da się pogodzić MRTJ z realizmem bezpośrednim? 7.6. Dwa sposoby rozumienia formy logicznej 7.7. Russellowskie formy logiczne a Kantowskie kategorie 7.8. Relacja: podmiot (Jaźń) a forma logiczna kompleksu kognitywnego 7.9. Jeszcze raz o formie logicznej aktu rozumienia 7.10. Dwupoziomowe ujęcie aktów poznawczych i problem bezpośredniego dostępu do przedmiotów aktu sądzenia Rozdział VIII Moore: platonizm i odrzucenie idealizmu 8.1. Platońska koncepcja sądu w The Nature of Judgment. Rzeczywistość składająca się z pojęć i sądów 8.2. Pozostałe aspekty krytyki idealizmu u Moore’a Rozdział IX Teoria danych zmysłowych, realizm bezpośredni i zdrowy rozsądek. Filozofia percepcji Moore’a 9.1. Zasady Hume’a i ich odrzucenie przez Moore’a 9.2. Dane zmysłowe – rozmaite interpretacje 9.3. Cztery podstawowe teorie percepcji a kwestia danych zmysłowych 9.4. Realizm pośredni (Locke’owski) czy realizm bezpośredni? 9.5. Dane zmysłowe jako części powierzchni przedmiotów materialnych 9.6. Relacja: podmiot spostrzegania – dane zmysłowe. Kwestia natury podmiotu (Jaźni) 9.7. Próba obrony stanowiska Moore’a Rozdział X Czy pojęcie transcendentalnej apercepcji pozwoli rozjaśnić tak zwane metafizyczne tezy Traktatu Wittgensteina? 10.1. Problem podmiotu w metafizycznych tezach Traktatu (wstępne omówienie) 10.2. Kantowska teoria apercepcji 10.3. Interpretacja podmiotu metafizycznego w świetle Kantowskiej koncepcji transcendentalnej apercepcji 10.4. Mikrokosmos – makrokosmos. Wittgenstein jako kontynuator Leibniza i Schopenhauera? 10.5. Solipsyzm Wittgensteina wobec stanowiska Russella i Kanta 10.6. Podmiot metafizyczny jako język. Interpretacja lingwistyczna Jaakka Hintikki Zakończenie Summary Indeks osobowy Indeks rzeczowy Bibliografia