Historia medycyny dla każdego Lublin

Popularna i autorska wersja historii medycyny, napisana gawędziarskim stylem, pełna dygresji i osobistych przemyśleń Zdzisława Gajdy - profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dlaczego Kazimierz Wielki zmarł bez męskiego potomka? Jaka choroba była przyczyną niepłodności Zygmunta Augusta? Przedwczesna śmierć Stefana Batorego wywołała oskarżenia wobec jego lekarzy, posądzano ich o otrucie króla na zlecenie Rosji. Dopiero po kilkuset latach współcześni medycy wystawili diagnozę: nieuleczalna choroba nerek. Gdy Ludwik Pasteur wprowadził w połowie XIX wieku szczepienie ochronne przeciw wściekliźnie, nauka nie miała jeszcze pojęcia o immunologii i wirusologii. Gdyby czekał na naukowe uzasadnienie swoich poczynań, wiele istnień ludzkich straciłoby życie. W bitwie pod Waterloo, Napoleon - bóg wojny, który zazwyczaj ze wzgórza, siedząc na koniu, wydawał na bieżąco rozkazy i zagrzewał do walki swoich wiarusów, tym razem, zniewolony ostrymi zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi spędził większość czasu w latrynie. W jakim stopniu choroba cesarza miała wpływ na tragiczny wynik bitwy? Skutkiem choroby nadciśnieniowej są zmiany w naczyniach krwionośnych wszystkich narządów, nie wyłączając mózgu. A to prowadzi do zaburzeń koncentracji, osłabienia pamięci, zmian osobowości, trudności w nawiązywaniu kontaktu, zaniku inteligencji. W Teheranie w 1943 i w Jałcie w 1945 roku spotkało się trzech przywódców państw, zarazem trzech poważnie chorych na nadciśnienie. Gawęda o historii medycyny - od epoki kiedy zeszliśmy z drzew, do czasów, kiedy na powrót zaczęliśmy się do nich przypinać łańcuchami. Spis treści: Okładka Strona tytułowa Strona redakcyjna Spis treści Ilustracje Wstęp 1. Po co historia medycyny? 2. Praktyczny aspekt historii medycyny 3. Medycyna w historii, czyli historia medyczna I. Medycyna ludów pierwotnych 1. Wprowadzenie 2. Początki medycyny 3. Supranaturalizm 4. Zasady myśli magicznej 5. Paleopatologia 6. Empiria 7. Czego nauczyliśmy się od zwierząt? II. Egipt 1. Wiara 2. Balsamowanie 3. Lecznictwo III. O dziedzictwie Izraela w medycynie Żydzi w Europie Żydzi w Polsce IV. Medycyna starożytnej Grecji 1. Apollo 2. Asklepios 3. Wąż Asklepiosa 4. Asklepiony 5. Peregrynacje lekarzy 6. Hipokrates 7. Teoria humoralna 8. Leczenie 9. Corpus Hippocraticum 10. W kręgu medycznej myśli starogreckiej 11. Przysięga Hipokratesa 12. Czy przysięga hipokratejska jest przestarzała? 13. Aktualna, ale... 14. Hipokrates jako filozof 15. Inne szkoły greckie V. Rzym 1. Eskulap 2. Przenikanie medycyny greckiej na teren rzymski 3. Asklepiades i metodycy 4. Encyklopedyści 5. Galen (130201) VI. Christus medicus VII. Średniowiecze 1. Medycyna bizantyńska 2. Medycyna arabska 3. Caritas christiana 4. Św. Benedykt i jego znaczenie dla kultury europejskiej 5. Szkoła salernitańska 6. Montpellier 7. Uniwersytety 8. Padwa 9. O postępowaniu lekarskim 10. Lecznictwo 11. Asceci i asceza 12. O średniowieczu źle czy dobrze? VIII. Zarazy epidemie 1. Dżuma 2. Trąd 3. Syfilis IX. Święci, o których lekarz wiedzieć powinien 1. Święty Łukasz Ewangelista 2. Święci Kosma i Damian 3. Święta Elżbieta 4. Święta Hildegarda z Bingen (10981179) 5. Niels Stensen 6. Święta Łucja 7. Święty Błażej 8. Święta Apolonia X. O chorobach osobliwych 1. Choroba św. Antoniego 2. O kołtunie zwanym polskim XI. Odrodzenie 1. Sillogisant non curant 2. A co w medycynie praktycznej? XII. Rozwój anatomii 1. Odkrycia anatomiczne 2. Stare problemy w nowej formie 3. Anatomia a sztuka wspólne drogi i rozdroża XIII. Paracelsus i paracelsyzm XIV. Odkrycie krążenia krwi i początki fizjologii eksperymentalnej 1. W. Harvey odkrycie krążenia 2. A. Haller fizjologia eksperymentalna XV. U progu współczesnej medycyny 1. Nieco teorii medycyny 2. Zmiana sposobu myślenia 3. Anatomia patologiczna XVI. Początki i rozwój medycyny klinicznej 1. Szkoła wiedeńska 2. Nowe metody diagnostyczne: opukiwanie i osłuchiwanie 3. Szkoła paryska 4. Upadek i odrodzenie szkoły wiedeńskiej 5. Chory w perspektywie nauczania klinicznego XVII. Oświecenie XVIII. O chirurgach i samej chirurgii 1. Chirurgia cechowa 2. Znaczenie anatomii 3. Reformator chirurgii 4. Dalszy wzrost pozycji chirurgów 5. A co z medycyną i doktorami? XIX. Początki aseptyki i antyseptyki 1. Mikroskop 2. Chirurgia przed aseptyką 3. Semmelweis i jego rola w powstaniu aseptyki 4. Znaczenie Ludwika Pasteura 5. Antyseptyka XX. Początki anestezji i analgezji 1. Anestezja 2. Analgezja XXI. Od miazmatów do bakteriologii 1. Cholera w Europie 2. Jenner i wakcynacja 3. W pracowni Pasteura raz jeszcze 4. Robert Koch 5. Gruźlica 6. Dyfteryt/błonica 7. Kiła XXII. Doktrynerzy 1. Brownianizm 2. Brusseizm 3. Mesmeryzm 4. Homeopatia 5. Dywagacje na temat historii doktryn 6. Od prostej empirii do teorii naukowej XXIII. Lekarz dziś 1. Lekarz jako wzór postępowania 2. Wzór dla lekarza 3. Inne cechy wymagane od lekarza XXIV. Zakończenie 1. Podział medycyny 2. Sukces czy klęska? 3. Powrót do ars medica