MODEL PEDAGOGII JEzUSA W PRzEKAzIE BIBLIJNYM - Barbara Adamczyk (E-book) Kruszwica

Co Ewangelia ma wspólnego z wychowaniem? Czy Jezus był pedagogiem we współczesnym tego słowa znaczeniu? Czy można mówić o pedagogii Jezusa z Nazaretu? Na przykładzie wybranych perykop ewangelicznych, autorka opisuje fenomen spotkania Jezusa z drugim człowiekiem i łączy go z poglądami na temat wychowania wypowiadanymi przez współczesnych pedagogów. Pokazuje podobieństwa w ujęciach pedagogicznych, ale i akcentuje specyfikę postaw wychowawczych Jezusa. Szczególną uwagę zwraca na delikatność wszystkich relacji Jezusa, ich piękno i doskonałość. WYKAZ SKRÓTÓW9 WSTĘP11 1. CEL I PRZEDMIOT PRACY12 2. METODY BADAŃ13 2.1. Metoda fenomenologiczna15 2.2. Metoda hermeneutyczna19 3. METODA FENOMENOLOGICZNO-HERMENEUTYCZNA W ZASTOSOWANIU DO ANALIZY TEKSTÓW EWANGELICZNYCH25 4. UZASADNIENIE DOBORU PERYKOP EWANGELICZNYCH26 Część I. TEORETYCZNE PODSTAWY MODELU PEDAGOGII ZAWARTEJ W PRZEKAZIE BIBLIJNYM33 1. POJĘCIOWE I KATEGORIALNE USTALENIA MODELU PEDAGOGII33 1.1. Pedagogia a pedagogika33 1.2. Fenomen wychowania w wielorakości jego nazw i definicji39 1.3. Samowychowanie w relacji do wychowania47 2. POJĘCIE MODELU, ADEKWATNOŚCI I ADEKWATNEGO MODELU PEDAGOGII52 2.1. Wyjaśnienie pojęcia modelu52 2.1.1. Model w znaczeniu podmiotowym52 2.1.2. Model w znaczeniu przedmiotowym53 2.1.3. Inne określenia modelu55 2.1.4. Model w teorii naukowej57 2.1.5. Model w pedagogice i dydaktyce58 2.2. POJĘCIE ADEKWATNOŚCI W ZASTOSOWANIU DO MODELU PEDAGOGII60 2.3. Adekwatny model pedagogii – próba definicji własnej63 3. BIBLIJNE ŹRÓDŁA PEDAGOGII65 3.1. Pedagogia Boża na przykładzie wybranych wydarzeń z dziejów Narodu Izraelskiego65 3.1.1. Godność osoby ludzkiej naczelną zasadą pedagogii biblijnej66 3.1.2. Bóg Wychowawcą swojego ludu70 3.1.3. Lud wychowywany przez Boga77 3.1.4. Pedagogia „czasu pustyni”79 3.2. Ewangelie jako podstawowe świadectwo pedagogii Jezusa Chrystusa83 3.2.1. Ewangelie i etapy ich powstania84 3.2.2. Autorstwo, miejsce i czas powstania oraz adresaci Ewangelii85 3.2.3. Osoba Jezusa w Ewangeliach90 3.3. Pedagogia Jezusa w Ewangeliach – kontynuacją Bożej pedagogii bliskości i obecności94 3.3.1. Pedagogia Jezusa szczytem pedagogii Bożej94 3.3.2. Jezus Pedagogiem (Nauczycielem, Wychowawcą, Mistrzem)98 3.3.3. Elementy pedagogii w ziemskiej misji Chrystusa104 Część II. PEDAGOGIA JEZUSA W ŚWIADECTWACH EWANGELISTÓW NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH PERYKOP – ANALIZA FENOMENOLOGICZNO-HERMENEUTYCZNA115 4. PEDAGOGIA DIALOGU SZANUJĄCA WOLNOŚĆ WYCHOWANKA („Bogaty młodzieniec” Mt 19, 16-22)115 4.1. Inicjatywa, odwaga i ryzyko jako szansa własnego rozwoju117 4.1.1. Bogaty młodzieniec na drodze w nieznane117 4.2. Relacyjność ludzkiego bytu ukierunkowana na wartości123 4.2.1. Dialog warunkiem budowania relacji125 4.2.2. Znaczenie relacji określanej jako spotkanie132 4.3. Propozycja spełnionego człowieczeństwa: jej przyjęcie lub odrzucenie139 4.3.1. Radykalizm w propozycji Jezusa140 4.3.2. Obiektywny i pedagogiczny sens fenomenu „być dla drugiego”143 5. PEDAGOGIA RELACJI MISTRZ – UCZEŃ („Powołanie pierwszych uczniów” Mk 1, 16-20)147 5.1. Spotkanie w doświadczeniu człowieka148 5.1.1. Nieoczekiwane wydarzenie nad Jeziorem Galilejskim149 5.1.2. Fenomen spotkania i doświadczenia151 5.1.3. Wychowawca wobec wychowanka153 5.2. Osoba mistrza wezwaniem ku prawdziwym wartościom155 5.2.1. Wyrazistość przekazu zawartego w propozycji Jezusa155 5.2.2. Uczestnictwo w człowieczeństwie wychowanka163 5.2.3. Zaproszenie do wspólnej drogi165 5.3. Odpowiedzialność ucznia wobec propozycji mistrza173 5.3.1. Pełne zaangażowanie się rybaków wobec usłyszanego wezwania173 6. PEDAGOGIA DROGI I TOWARZYSZENIA („Uczniowie z Emaus” Łk 24, 13-35)179 6.1. Doświadczenie drogi w samotności181 6.1.1. Sens obiektywny fenomenu samotności185 6.1.2. Wprowadzenie wychowanka w tajemnicę samotności186 6.2. Postawa człowieka wobec własnego losu188 6.2.1. Zawiedziona nadzieja Kleofasa i drugiego ucznia189 6.2.2. Umiejętność refleksji nad wydarzeniami życia195 6.3. Praca nad utraconą nadzieją człowieka199 6.3.1. Doświadczenie i jego rozumienie199 6.3.2. Towarzyszenie wychowankowi w rozumieniu jego doświadczenia202 6.4. Odkrycie wartości osoby204 6.4.1. Fenomen miłości jako odpowiedź serca na wzywającą wartość206 6.4.2. Pedagogiczny sens fenomenu miłości; 208 6.5. Rozpoznana obecność towarzysza drogi 209 6.5.1. Odbudowanie utraconej nadziei 210 6.5.2. Odpowiedzialność wychowawcy za nadzieję wychowanka 219 6.5.3. Odniesienie się do Źródła prawdy o człowieku 221 6.6. Refleksja nad wspólnie przebytą drogą 223 7. PEDAGOGIA PEŁNEJ AKCEPTACJI CZŁOWIEKA JAKO OSOBY („Niewiasta cudzołożna” J 8, 1-11) 229 7.1. Sytuacja odrzucenia i wykluczenia człowieka 230 7.2. Spojrzenie, które nie potępia 237 7.2.1. Sens kryjący się w słowach Jezusa 241 7.2.2. Pedagogiczny wymiar Jezusowej akceptacji człowieka 243 7.2.2.1. Godność osoby ludzkiej 244 7.2.2.2. Podmiotowy wymiar osoby 246 7.2.2.3. Prawda o człowieku 249 7.3. Otwarta przestrzeń nadziei nowego życia 252 7.3.1. Bogactwo sensów postawy Jezusa wobec człowieka 259 Część III. MODEL PEDAGOGII WYPROWADZONY Z TEKSTÓW EWANGELICZNYCH – UOGÓLNIENIE WYNIKÓW ANALIZY FENOMENOLOGICZNO-HERMENEUTYCZNEJ 269 8. UNIWERSALNOŚĆ I ELEMENTY SKŁADOWE PEDAGOGII JEZUSA 269 8.1. Adekwatność wyprowadzonego modelu pedagogii Jezusa podstawą jego uniwersalności 271 8.2. Budowanie relacji z wychowankiem warunkiem zaistnienia prawdziwego spotkania 273 8.2.1. Intencjonalność wychowywania człowieka 273 8.2.2. Umiejętność stawania się uczestnikiem sytuacji wychowawczej z każdym człowiekiem 276 8.2.3. Wola wychowawcy gwarantem poznania osoby wychowanka 277 8.2.4. Projekt życia indywidualnego propozycją w kontekście wolnego wyboru 282 8.3. Akceptacja wychowanka jako osoby i jego podmiotowe traktowanie 284 8.3.1. Akceptacja wychowanka ze względu na jego podmiotowość 285 8.3.2. Dzielenie się bogactwem osobowości 286 8.3.3. Podmiotowe traktowanie wychowanka wsłuchiwaniem się w jego człowieczeństwo 288 8.3.4. Umiejętność przyjmowania człowieka w odmienności jego zachowań, czyli postawa wychowawcy określona jako: „pomimo nawet” i „stawanie w obronie drugiego” 291 8.4. Propozycja wolności i odpowiedzialności za rozwój człowieka 295 8.4.1. Dostosowanie się do rytmu wychowanka 297 8.4.2. Uszanowanie indywidualnego czasu duchowego dojrzewania osoby 300 8.4.3. Aprobata dla decyzji wychowanka 301 8.5. Uczenie miłości wobec siebie, innych i Boga warunkiem pomyślnego kształtowania osoby wychowanka 303 8.5.1. Pozyskiwanie człowieka dla niego samego 303 8.5.2. Nowy horyzont postrzegania drugiego człowieka 305 8.5.3. Osoba Boga – Źródło ludzkiego życia 306 ZAKOŃCZENIE 309 BIBLIOGRAFIA 319