Żyć i pracować w domu pomocy społecznej. Socjologiczne studium interakcji personelu z upośledzonymi umysłowo (E-book) Kraków

Książka Jakuba Niedbalskiego to imponujące studium empiryczne przeprowadzone zgodnie z zasadami metodologii teorii ugruntowanej. Autor dokonuje wszechstronnej, pogłębionej analizy miejsca, w którym z całą jaskrawością wychodzą na jaw reguły rządzące konstruowaniem ładu społecznego. Miejscem tym jest dom pomocy społecznej dla osób upośledzonych umysłowo. Oglądając to miejsce możemy, podążając za wskazaniami Autora, odnaleźć reguły, którymi na co dzień posługujemy się w naszym społecznym życiu – jednak zwielokrotnione, przerysowane, a więc tym bardziej przemawiające do naszej ospałej wyobraźni. Autor książki symbolizuje postawę, zgodnie z którą o upośledzeniu umysłowym może wypowiadać się tylko ktoś, kto z upośledzonymi „zjadł beczkę soli”. Mam nieodparte wrażenie, że większość specjalistów od „niepełnosprawności intelektualnej” upośledzonego człowieka widziała tylko z daleka, a w dodatku na krótko. Książka Jakuba Niedbalskiego ma szansę stać się publikacją, która to zmieni. Z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Zakrzewskiej-Manterys Spis treści:Wstęp9 Rozdział I. Podstawy teoretyczne badań 13 1.1.Ład społeczny w teorii myśli socjologicznej 14 1.2.Ład społeczny w ujęciu normatywnym 16 1.3.Ład społeczny w ujęciu interpretatywnym 20 1.3.1.Symboliczny interakcjonizm a problematyka ładu społecznego 20 1.3.2.Ład społeczny w socjologii fenomenologicznej i etnometodologii 24 1.3.3.Ład interakcji i porządek społeczny w koncepcji Ervinga Goffmana 27 1.3.4.Instytucjonalne ujęcie ładu społecznego w koncepcji Petera Bergera i Thomasa Luckmanna 32 1.4.Ład interakcji i porządek społeczny – podsumowanie 34 Rozdział II. Niepełnosprawność intelektualna w ujęciu naukowym i społecznej percepcji 35 2.1.Upośledzenie umysłowe w dyskursie naukowym 36 2.2.Przyczyny upośledzenia umysłowego i ich klasyfikacje – ujęcie interdyscyplinarne 43 2.3.Upośledzenie umysłowe a choroba psychiczna – podobieństwa i różnice 47 2.4.Niepełnosprawność intelektualna jako kategoria społeczna 49 2.5.Miejsce osoby niepełnosprawnej intelektualnie w społeczeństwie 51 2.6.Realizacja idei podmiotowości osoby upośledzonej umysłowo 55 Rozdział III. Miejsce osoby niepełnosprawnej intelektualniew systemie pomocy społecznej 61 3.1.Polityka państwa wobec osób niepełnosprawnych intelektualnie – rozwiązania systemowe 62 3.2.Instytucjonalizacja opieki nad osobami upośledzonymi umysłowo 67 3.2.1.Dom pomocy społecznej w strukturze polityki społecznej i systemie prawa 68 3.2.2.Realizacja zadań pomocowych w instytucjonalnych w warunkach domu pomocy społecznej 71 3.3.Miejsce osoby upośledzonej umysłowo w instytucjonalnym systemie pomocy społecznej – podsumowanie 74 Rozdział IV. Metodologia badań 79 4.1.Cel i przedmiot badań 79 4.2.Charakterystyka terenu badań 79 4.3.Techniki badawcze 81 4.3.1.Wywiad swobodny 82 4.3.2.Obserwacja uczestnicząca 84 4.3.3.Analiza materiałów zastanych 85 4.4.Metody jakościowe zastosowane w badaniu środowiska osób upośledzonych umysłowo86 4.4.1.Metodologia teorii ugruntowanej89 4.4.2.Badanie etnograficzne91 4.4.3.Etnografia a teoria ugruntowana – porównanie metod94 4.5.Uzasadnienie wyboru określonych metod i technik badawczych97 4.6.Charakterystyka badań w środowisku osób upośledzonych umysłowo98 4.6.1.Poziom percepcji i kompetencje językowe badanych a zdobywanie danych empirycznych98 4.6.2.Neutralność a zaangażowanie emocjonalne badacza-obserwatora100 4.6.3.Przemiana roli oraz dynamika tożsamości badacza101 4.7.Etyka badań a niepełnosprawność intelektualna – moralne granice eksploracji terenowej104 Rozdział V. Porozumiewanie się, rozumienie, porozumienie – proces budowania ładu interakcji w społecznej przestrzeni DPS107 5.1.Analiza funkcji komunikacyjnych107 5.1.1.Sens i znaczenie komunikowania się w instytucji opiekuńczej107 5.1.2.Rodzaje i sposoby porozumiewania się podopiecznych z opiekunami110 5.1.3.Reguły komunikowania się personelu z mieszkańcami119 5.1.4.Poziomy porozumienia – problematyka intencjonalność i istotności komunikatu122 5.1.5.Znaczenie aktu komunikacji i porozumiewania się – podsumowanie123 5.2.Konstruowanie „rzeczywistości” instytucjonalnej DPS125 5.2.1.Rekonstruowanie biografii mieszkańca125 5.2.2.Reinterpretacje znaczeń dokonywane na poziomie językowo-pojęciowym131 5.2.3.Proces typifikacji i kategoryzowania137 5.2.4.Środowiskowe normy i metanormy142 5.2.5.Instytucjonalne rytuały i zwyczaje145 5.2.6.System wartości funkcjonujących w domu pomocy społecznej147 5.3.Negocjacyjny wymiar relacji interpersonalnych151 5.3.1.Relacje partnerskie a wymagania profesjonalizacji pracy151 5.3.2.Percepcja potrzeb podopiecznych i ich realizacja przez personel154 5.3.3.Podejmowanie ról quasi-rodzinnych versus perspektywa zadaniowa160 5.4.Porozumiewanie się, rozumienie, porozumienie – podsumowanie166 Rozdział VI. Elementy (dez-)organizujące ład społeczny DPS169 6.1.Kontekst niepewność relacji interpersonalnych personelu i podopiecznych169 6.2.Aktywne działania mieszkańców destabilizujące porządek instytucjonalny173 6.2.1.Sytuacje konfliktowe i konflikty174 6.2.2.Agresja i autoagresja podopiecznych178 6.3.Zaniechania działań mieszkańców prowadzących do destabilizacji instytucjonalnego porządku182 6.3.1.Bierność i wycofanie podopiecznych183 6.3.2.Roszczeniowa postawa mieszkańców187 6.4.Emocjonalny kontekst pracy personelu190 6.4.1.Odwrażliwiająca rutynizacja pracownika192 6.4.2.Emocjonalna nadwrażliwość pracownika194 6.5.Konsekwencje emocji w miejscu pracy196 6.5.1.Błędy popełnianie przez personel jako efekt zaangażowania emocjonalnego196 6.5.2.Konsekwencje interpersonalne popełnianych błędów198 6.5.3.Emocje w miejscu pracy – stres i destrukcja tożsamości zawodowej201 Rozdział VII. Kontrola i podporządkowanie versus autonomia i niezależność207 7.1.Ład interakcji – między autonomią a kontrolą207 7.2.Płaszczyzny kontroli i autonomii w domu pomocy społecznej220 7.2.1.Przestrzeń i czas220 7.2.2.Ciało i cielesność225 7.2.3.Manipulowanie i zarządzanie wrażeniami230 7.2.4.Rola autorytetu i bliskich relacji234 7.2.5.Samodzielność, niezależność – aktywność mieszkańców238 7.3.Kontrola versus autonomia – podsumowanie241 Rozdział VIII. Dom pomocy społecznej i jego otoczenie245 8.1.Przestrzenne i systemowe powiązania oraz społeczne zależności245 8.2.Mikrośrodowisko społeczne otoczenia domu pomocy248 8.3.Reguły wzajemności i obszary sporne – społeczny wymiar otoczenia DPS251 Rozdział IX. Proces socjalizacji pracownika i mieszkańca255 9.1.Nabywanie umiejętności przystosowawczych255 9.2.Przenikanie się życia zawodowego i prywatnego osób zatrudnionych w domu pomocy257 9.3.Wydarzenia przełomowe w biografii pracownika domu pomocy społecznej259 9.4.Satysfakcja z pracy jako element budowania i podtrzymywania tożsamości zawodowej pracownika DPS261 9.5.Proces socjalizacji pracownika i mieszkańca – podobieństwa i różnice263 9.5.1.Dom pomocy społecznej jako miejsce życia oraz miejsce pracy263 9.5.2.Nabywanie perspektywy mieszkańca przez osobę upośledzoną umysłowo265 9.5.2.1.Proces przyjmowania roli i stawania się członkiem instytucji opiekuńczej265 9.5.2.2.Instytucjonalne uwarunkowania percepcji siebie osób upośledzonych umysłowo267 9.5.2.3.Rola środowiska społecznego oraz otoczenia instytucjonalnego w procesie stawania się mieszkańcem domu pomocy270 9.5.3.Praca, zawód, profesjonalizm – proces stawania się pracownikiem domu pomocy społecznej dla osób upośledzonych umysłowo276 Podsumowanie285 Bibliografia 291 Spis tabel303 Aneksy305 ISBN: 978-83-7525-900-1 Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Autorzy: Jakub Niedbalski Wydanie: 1 Rok wydania: 2013 Miejscowość: Łódź Typ publikacji: ebook Ilość stron: 306 Języki publikacji: polski Tematyka: Socjologia