Ekonomia polityki rodzinnej. Wybrane zagadnienia (ebook) Katowice

Monografia zawiera rozważania poświęcone podstawowym pojęciom polityki rodzinnej państwa oraz samym rodzinom (gospodarstwom domowym określonego typu), a także omówienie wyników badań ich dotyczących. Cele i zadania tej polityki potraktowano jak decyzje państwa zmierzające do poprawy jakości funkcjonowania rodzin, uwarunkowane ograniczonymi zasobami finansowymi oraz czynnikami demograficznymi, społecznymi i politycznymi. Jednocześnie uwzględniono zachowania rodzin decydujących o tym, czy i w jakim zakresie wykorzystać świadczenia lub usługi oferowane w ramach polityki rodzinnej, biorąc pod uwagę nie tylko własne potrzeby i możliwości, ale i ograniczenia w dostępie do nich. Analizy tych zagadnień dokonano m.in. przez badanie kierunków rozwoju polityki rodzinnej oraz ich implikacji, wysokości i tendencji w wydatkach państwa na określone cele, efektywności i skuteczności omawianej polityki oraz jej wpływu na jakość życia rodzin Spis treści: Wstęp 9 Część I Uwarunkowania polityki państwa wobec rodzin 13 1. Polityka rodzinna wobec przemian rodziny – perspektywa demografa 15 1.1. Wprowadzenie 15 1.2. Uwagi o definicjach rodziny i gospodarstwa domowego 16 1.3. Przemiany demograficznego i ekonomicznego modelu rodziny 18 1.4. Polityka rodzinna a przemiany rodziny – przeszłość vs. przyszłość 22 1.5. Podsumowanie 24 Literatura 25 2. Demograficzne uwarunkowania polityki społecznej wobec rodziny w Polsce. Rozważania w kontekście prognoz społeczno-ekonomicznych 28 2.1. Wprowadzenie 28 2.2. O jakiej polityce mówimy, że jest społeczna? 29 2.3. Prognozowanie i polityka społeczna 31 2.4. Demografia – podstawa prognoz społeczno-gospodarczych 33 2.5. Zmiany demograficzne i starzenie się społeczeństwa jako istotna determinanta polityki społecznej wobec rodziny 34 2.6. Podsumowanie 42 Literatura 44 3. Ekonomiczne i polityczne uwarunkowania rozwoju polskiej polityki rodzinnej w latach 1989-2020 48 3.1. Wprowadzenie 48 3.2. Polska polityka rodzinna po transformacji ustrojowej 49 3.3. Lata 1997-2005 – czas rozwoju w polskiej polityce rodzinnej 50 3.4. Pozytywna zmiana, czyli polityka rodzinna po roku 2005 51 3.5. Współczesne dylematy w polityce rodzinnej 53 3.6. Podsumowanie 55 Literatura 56 Część II Wybrane instrumenty polityki społecznej państwa wobec rodzin a ich funkcjonowanie 59 4. Transfery czasu pracy i przepływy międzypokoleniowe w gospodarstwach domowych w Polsce 61 4.1. Wprowadzenie 61 4.2. Znaczenie badań budżetu czasu we współczesnych analizach jakości życia 62 4.3. Transakcje i transfery w gospodarstwie domowym 66 4.4. Monetarna wartość produkcji domowej 68 4.5. Transfery prywatne (czasu) w gospodarstwie domowym 71 4.6. Podsumowanie 76 Literatura 77 5. Program „Rodzina 500+” a dyskryminacja kobiet na rynku pracy w Polsce 79 5.1. Wprowadzenie 79 5.2. Pojęcie dyskryminacji 79 5.3. Rodzaje dyskryminacji kobiet 81 5.4. Program „Rodzina 500+” a dyskryminacja pracownicza kobiet 81 5.5. Program „Rodzina 500+” a poziom aktywności zawodowej kobiet 82 5.6. Podsumowanie 87 Literatura 87 6. Urlopy wychowawcze w Polsce 90 6.1. Wprowadzenie 90 6.2. Historia urlopów wychowawczych w polskim prawie 90 6.3. Badania poświęcone polskim urlopom wychowawczym 93 6.4. Dane i metody 96 6.5. Wyniki badania empirycznego 98 6.6. Podsumowanie 100 Literatura 100 7. Polityka mieszkaniowa w Polsce w XXI wieku i jej wpływ na rzeczywistość społeczno-gospodarczą 103 7.1. Wprowadzenie 103 7.2. Cele i instrumenty polityki mieszkaniowej 103 7.3. Programy polityki mieszkaniowej w Polsce w XXI wieku 105 7.4. Narodowy Program Mieszkaniowy 108 7.5. Rozwój mieszkalnictwa w Polsce w XXI wieku 111 7.6. Podsumowanie 112 Literatura 113 Wybrane zagadnienia oceny efektywności i skuteczności polityki państwa wobec rodzin 115 8. Wybrane problemy pomiaru efektywności polityki rodzinnej w Polsce 117 8.1. Wprowadzenie 117 8.2. Racjonalność, skuteczność i efektywność polityki rodzinnej 118 8.3. Podstawy pomiaru efektywności polityki rodzinnej 119 8.4. Trudności w pomiarze efektywności 122 8.5. Propozycje pomiaru efektywności polityki rodzinnej 125 8.6. Podsumowanie 126 Literatura 127 9. Skuteczność polityki rodzinnej w wybranych państwach Unii Europejskiej w świetle kształtowania się współczynnika dzietności 129 9.1. Wprowadzenie 129 9.2. Polityka społeczna – modele 129 9.3. Definiowanie polityki rodzinnej 133 9.4. Cele i instrumenty polityki rodzinnej na przykładzie wybranych państw 134 9.5. Podsumowanie 145 Literatura 146 10. Ocena skuteczności polityk pronatalistycznych 148 10.1. Wprowadzenie 148 10.2. Zależność pomiędzy dzietnością a wydatkami na politykę rodzinną 149 10.3. Zmiana polityki ludnościowej – przykład Singapuru 154 10.4. Kontekst kulturowy a polityka pronatalistyczna – przykład Izraela 159 10.5. Podsumowanie 161 Literatura 163 Zakończenie 165 Spis rysunków 168 Spis tabel 169 Summary 170