Trening twórczości. Kartuzy

Czy twórczości można się nauczyć? Czy można ją trenować i rozwijać, jak trenuje i rozwija się mięśnie? Czy warto być twórczym? Trening twórczości to podręcznik sprawdzonych metod, ćwiczeń i sposobów oddziaływania, które rozwijają twórcze myślenie i działanie, a przy okazji są świetną zabawą. Zostały opracowane bardzo starannie przez grono dociekliwych naukowców i praktyków. Książka pokazuje mnóstwo praktycznych zadań i analizuje ich wpływ na rozwój twórczości. Jest to świetny przewodnik dla psychologów, trenerów, rodziców, szefów i wszystkich, którzy chcieliby pobudzać kreatywność w swoim otoczeniu. Dziesiątki ćwiczeń, zestaw problemów dyżurnych do pracy na sesjach kreatywnych i ćwiczenia na rozgrzewkę. Zawarte w książce ćwiczenia oprócz twórczości rozwijają też skutecznie komunikację i sprzyjają budowaniu relacji międzyludzkich. Chociaż głównym adresatem tej książki są osoby organizujące treningi w ścisłym sensie, zwłaszcza treningi grupowe, istnieje możliwość jej wykorzystania w sytuacjach mniej standardowych, na przykład w szkole. Przypuśćmy, że nauczyciel biologii uczy o tym, w jaki sposób wirus atakuje komórkę: wprowadza on do wnętrza komórki swój materiał genetyczny, który replikując się, zakłóca metabolizm komórki-nosiciela aż do jej zniszczenia. Postępuje więc tak, jak oddział dywersantów na tyłach nieprzyjacielskiej armii. Być może analogia mogłaby być bardziej trafna, chodzi jednak o to, aby w ogóle nauczać w konwencji analogii i metafory. Takie nauczanie bliższe jest myśleniu twórczemu, a przecież uczymy się najlepiej wtedy, gdy robimy wynalazki (Piaget). Inaczej mówiąc, wykorzystanie analogii, metafory lub innego narzędzia twórczości sprawia, że uczeń zdobywa wiedzę w sposób bardziej trwały i bardziej atrakcyjny, niż dzieje się to w wypadku klasycznych zabiegów metodycznych. Fragment Wstępu Edward Nęcka - profesor psychologii w Uniwersytecie Jagiellońskim. Współpracuje również z Uniwersytetem SWPS. Specjalizuje się w problematyce z pogranicza psychologii poznawczej i psychologii różnic indywidualnych. Prowadzi badania na temat poznawczego podłoża cech osobniczych, takich jak kreatywność, inteligencja i samokontrola. Oprócz licznych artykułów zawierających opis wyników badań, opublikował osiem książek podręczników i monografii. Jest współautorem (z J. Orzechowskim i B. Szymurą) podręcznika pt. Psychologia poznawcza oraz autorem książki Trening poznawczy. Od roku 2001 jest członkiem Polskiej Akademii Nauk. Spis treści: Okładka Karta tytułowa PRZEDMOWA I WPROWADZENIE A. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA B. PRZESŁANKI TEORETYCZNE C. ZASADY I STRATEGIE D. KONTEKST II UMIEJĘTNOŚCI INTERPERSONALNE A. KLIMAT GRUPOWY 1. PRZEDSTAWIANIE SIĘ 2. PRZEDSTAWIANIE SIĘ WERSJA ZAAWANSOWANA 3. MOJE TRZY CECHY NA PIERWSZĄ LITERĘ MOJEGO IMIENIA 4. WSZYSTKIE OSOBY LATA 5. INDIAŃSKIE IMIONA 6. CZUJĘ SIĘ JAK... 7. JESTEM... 8. KOJARZYSZ MI SIĘ Z... 9. CO BY BYŁO, GDYBY TA OSOBA BYŁA...? 10. WADA STAJE SIĘ ZALETĄ 11. TOTEM 12. TOTEM GRUPOWY 13. CZĘŚĆ WIĘKSZEJ CAŁOŚCI 14. OBORA 15. WSPOMNIENIA 16. DŁONIE 17. TWARZE 18. IMPROWIZACJA MUZYCZNA B. POROZUMIEWANIE SIĘ 1. WSPÓŁCZYNNIK WYMIANY MYŚLI 2. INACZEJ MÓWIĄC, ... (PARAFRAZOWANIE) 3. AKTYWNE SŁUCHANIE 4. KOMUNIKATYWNY EKSPERT 5. RZEŹBA 6. RZEŹBA GRUPOWA 7. JĘZYK CIAŁA 8. GDY BRAK MI SŁÓW... 9. KOMUNIKACJA ZDEGRADOWANA C. WSPÓŁDZIAŁANIE 1. ANALIZA INFORMACJI ZWROTNYCH 2. SZTAFETA 3. BUDOWANIE 4. KOMICZNIE, ROMANTYCZNIE, STRASZNIE... 5. CO BY TU ZROBIĆ, ŻEBY..., CZYLI KONSTRUKTYWNA KRYTYKA 6. MORDOWANIE POMYSŁÓW 7. WSPÓLNE DZIEŁO 8. WSPÓLNE OPOWIADANIE (1) 9. WSPÓLNE OPOWIADANIE (2) 10. KWADRATY 11. KOŃSKI BIZNES III ZDOLNOŚCI A. ABSTRAHOWANIE 1. KOT MINISTRA 2. TYSIĄC DEFINICJI 3. PODOBIEŃSTWA 4. LISTA ATRYBUTÓW 5. ARCHIWUM 6. ARCHIWUM ODWRÓCONE 7. PRZYKŁADY 8. PODSTAWOWA SPRZECZNOŚĆ 9. UKRYTA ZASADA 10. O CO IM CHODZI? 11. CHIŃSKA ENCYKLOPEDIA 12. FUNKCJE BEZ PRZEDMIOTÓW 13. FUNKCJONALNE PRZEDMIOTY BEZ NAZW 14. ANALIZA FUNKCJONALNA B. DOKONYWANIE SKOJARZEŃ 1. ŁAŃCUCH CZY GWIAZDA? 2. NAJKRÓTSZY ŁAŃCUCH 3. ŁAŃCUCHY ALTERNATYWNE 4. ŁAŃCUCHY INTERAKTYWNE 5. TRIGRAMY (TRIBONDY) 6. SIEĆ SKOJARZEŃ 7. DYNAMICZNA SIEĆ SKOJARZEŃ 8. PIRAMIDA SKOJARZEŃ 9. LISTA DO ZAPAMIĘTANIA 10. BRICOLAGE (ŁATANINA) 11. MONTAŻE 12. SUPERPOZYCJE 13. KOLOROWE SUPERPOZYCJE 14. SUPERPOZYCJE TERENOWE 15. ANALIZA MORFOLOGICZNA C. ROZUMOWANIE DEDUKCYJNE 1. CO BY BYŁO, GDYBY...? 2. IMPLIKACJE 3. PISANIE SCENARIUSZY 4. DIAGRAM RYBY D. ROZUMOWANIE INDUKCYJNE (ANALOGIE) 1. TECHNIKA TWORZENIA ANALOGII 2. ANALOGIA NOŚNA I ANALOGIA TRAFNA 3. WŁAŚCIWY NOŚNIK 4. WYMUSZONA SYMETRIA 5. WYMUSZONY NOŚNIK 6. BIONIKA 7. CIRCEPT (KOŁO ANALOGII) E. METAFORYZOWANIE 1. ŻYCIE JEST JAZDĄ NA TYGRYSIE, BO... 2. TWORZENIE NOWYCH SYMBOLI 3. PERCEPCJA FIZJONOMICZNA 4. SYNESTEZJA 5. METAFORYCZNE RYSUNKI 6. PERSONIFIKACJA 7. MAŁE LUDZIKI 8. IDENTYFIKACJA Z OBIEKTEM 9. PYTANIA STYMULUJĄCE IDENTYFIKACJĘ 10. IDENTYFIKACJA PSYCHODRAMATYCZNA 11. EMPATIA 12. ALEGORIA 13. BAŚŃ 14. OŻYWIANIE MARTWYCH METAFOR 15. RYSOWANIE MARTWYCH METAFOR 16. FRAZESY, PRZYSŁOWIA, SENTENCJE F. TRANSFORMOWANIE 1. ŁAŃCUCH OBRAZÓW 2. OPERATOR WCK 3. PYTANIA OSBORNA (CZASOWNIKI MODYFIKUJĄCE) 4. ZALETY WAD I WADY ZALET 5. LIBERALNE WOJSKO 6. LUNETA IV MOTYWACJE A. KATALOG MOTYWÓW 1. GIEŁDA STYMULATORÓW 2. GIEŁDA INHIBITORÓW B. CIEKAWOŚĆ POZNAWCZA 1. BURZA PYTAŃ 2. NAIWNE PYTANIA 3. ADWOKAT DIABŁA 4. CO MNIE DZIWI? 5. CO CHCIAŁ(A)BYM WIEDZIEĆ? 6. CIEKAW(A) JESTEM, CZY RZECZYWIŚCIE...? 7. MOJA NAJWIĘKSZA BZDURA 8. BYŁAM(EM) PRZEKONANA(Y), ŻE... 9. CIEKAW(A) JESTEM, JAK ON NA TO WPADŁ? 10. INTERESUJĄCY EKSPERT C. POTRZEBA NAPRAWIANIA 1. KRUSZENIE 2. INWENTARZ POTRZEB 3. CO JEST DO ZROBIENIA? 4. MIASTO KOBIET 5. MASZYNA BEZ WAD 6. ULEPSZANIE PRODUKTU D. INNE MOTYWACJE 1. MOTYWACJA IMMANENTNA 2. MOTYW KONTROLI POZNAWCZEJ 3. MOTYW OBCOWANIA Z WARTOŚCIAMI 4. MOTYW EKSPRESJI I KOMUNIKOWANIA SIĘ V PRZEZWYCIĘŻANIE PRZESZKÓD A. WIDZENIE INACZEJ 1. BEZLUDNA WYSPA 2. ALTERNATYWNE TYTUŁY 3. ZALETY, WADY, TO, CO INTERESUJĄCE 4. ALTERNATYWNE ZAKOŃCZENIA 5. PERCEPCJA ALLOCENTRYCZNA B. OSŁABIENIE CENZURY WEWNĘTRZNEJ 1. CENZOR ZDEMASKOWANY 2. ODRACZANIE OCENY 3. BURZA MÓZGÓW 4. PISEMNA BURZA MÓZGÓW 5. INSTYTUT IRRELEWANCJI PORÓWNAWCZEJ 6. MYŚLENIE ŻYCZENIOWE 7. WINDA C. TWÓRCZA SAMOOCENA 1. W CZYM JESTEM DO NIEGO PODOBNA(Y)? 2. CZYM SIĘ OD NIEGO RÓŻNIĘ? 3. ZAPROŚMY GO DO SIEBIE 4. MÓJ DOBRY POMYSŁ 5. MÓGŁBYM BYĆ BARDZIEJ TWÓRCZY, GDYBYM... 6. OUTDOOR CIRCEPT, CZYLI CIRCEPT W PLENERZE D. W NOWEJ ROLI 1. PSYCHODRAMA 2. PSYCHODRAMA GRUPOWA 3. KOLOROWE KAPELUSZE E. NORMY GRUPOWE VI ORGANIZACJA I PRZEBIEG TRENINGU A. SKŁAD GRUPY B. KOMPOZYCJA ĆWICZEŃ C. FAZY PRACY GRUPY I PRZEBIEG TRENINGU LITERATURA CYTOWANA ANEKS ZAŁĄCZNIK 1. KATALOG PROBLEMÓW DYŻURNYCH ZAŁĄCZNIK 2. ĆWICZENIA FIZYCZNE W GRUPOWYM TRENINGU TWÓRCZOŚCI ZAŁĄCZNIK 3. SPOSOBY TŁAMSZENIA (MORDOWANIA) POMYSŁÓW BIOGRAMY AUTORÓW Spis treści Karta redakcyjna