Kardiologia sportowa w praktyce klinicznej Gdynia

„Kardiologia sportowa w praktyce klinicznej” jest przykładem opracowania unikalnego w skali kraju w tym temacie. Uwzględniono wszystkie elementy, których znajomość konieczna jest dla poznania zarówno fizjologii, patologii i kliniki oraz orzecznictwa sportowego. Autorami rozdziałów są wybitni polscy kardiolodzy, co zapewnia wysoką wartość każdego z prezentowanych tematów. Co więcej prezentują własne doświadczenia i przemyślenia nawet w trudnych nierzadko kontrowersyjnych sytuacji klinicznych. „Kardiologia sportowa w praktyce klinicznej” stanowi wybitną lekturę na polskim rynku wydawnictw medycznych, z którą winni zapoznać się wszyscy lekarze nie tylko zajmujący się kardiologią sportową. Spis treści: I. FIZJOLOGIA WYSIŁKU 1. Fizjologia wysiłku fizycznego - Maciej Śmietanowski, Tymoteusz Żera, Agnieszka Cudnoch-Jędrzejewska Odpowiedź organizmu na wysiłek fizyczny. Procesy adaptacji Regulacja temperatury podczas wysiłków Wpływ wysiłku na układ wydzielania wewnętrznego 2. Fizjologia układu krążenia podczas wysiłku fizycznego - Liana Puchalska, Agnieszka Cudnoch-Jędrzejewska, Maciej Śmietanowski Adaptacja układu krążenia do dynamicznych wysiłków fizycznych Adaptacja układu krążenia do statycznych wysiłków fizycznych Wpływ pozycji ciała na parametry hemodynamiczne podczas wykonywania wysiłku fizycznego 3. Fizjologia układu bodźcotwórczo-przewodzącego u sportowców - Agnieszka Wsół, Agnieszka Cudnoch-Jędrzejewska Elektrofizjologia układu bodźcoprzewodzącego serca Zmiany w układzie bodźcoprzewodzącym serca w przebiegu treningu fizycznego 4. Biochemiczne zmiany w organizmie sportowca - Małgorzata Wojciechowska, Maria Szczypaczewska Morfologia krwi obwodowej Wybrane hormony Gospodarka elektrolitowa 5. Sportowa przebudowa serca - zmiany strukturalne i funkcjonalne - Andrzej Szyszka, Andrzej Siniawski Podłoże hemodynamiczne sportowej przebudowy serca Echokardiograficzna ocena sportowej przebudowy serca Indeksacja parametrów pierwotnych i wtórnych służących do oceny anatomicznej Występowanie sportowej przebudowy serca Formy sportowej przebudowy serca Czynniki wpływające na sportową przebudowę serca Następstwa sportowej przebudowy serca Różnicowanie sportowej i patologicznej przebudowy serca 6. Sportowa przebudowa serca - zmiany molekularne - Urszula Mackiewicz, Michał Mączewski Przebudowa kardiomiocytów Przebudowa układu bodźcoprzewodzącego serca Przebudowa macierzy zewnątrzkomórkowej Przebudowa krążenia wieńcowego 7. Hormonalna regulacja aktywności fizycznej - Aleksandra Żebrowska Wprowadzenie Aktywność fizyczna a endogenne peptydy opioidowe Wpływ aktywności fizycznej na układ podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowy Funkcje hormonu wzrostu i insulinopodobnego czynnika wzrostu typu 1 w wysiłku fizycznym Aktywność fizyczna a funkcje tarczycy Układ hormonalny w kontroli metabolizmu wysiłkowego Hormony a zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej Żeńskie i męskie hormony płciowe Hormony a układ sercowo-naczyniowy w wysiłku fizycznym II. DIAGNOSTYKA 8. Podział dyscyplin sportowych - Marcin Konopka, Wojciech Król, Marek Kuch, Wojciech Braksator Aktywność fizyczna Klasyfikacja dyscyplin sportowych według charakteru obciążeń układu krążenia Klasyfikacja dyscyplin sportowych według ryzyka uderzenia (urazu) 9. Ocena wydolności fizycznej - podstawy fizjologiczne - Jolanta Chwalbińska, Krystyna Burkhard-Jagodzińska, Andrzej Klusiewicz Czynniki decydujące o sprawności zaopatrzenia tlenowego tkanek podczas wysiłku Zaopatrzenie mięśni w substraty energetyczne Zdolność wyrównywania zmian w środowisku wewnętrznym Wydolność fizyczna a płeć i wiek Koncepcja progu anaerobowego Przydatność oznaczania progu anaerobowego w diagnostyce zdolności wysiłkowej sportowców Wydolność anaerobowa (beztlenowa) 10. Ocena wydolności fizycznej- testy wysiłkowe u sportowców - Jolanta Chwalbińska, Andrzej Klusiewicz Bezpośredni pomiar pułapu tlenowego Pośredni pomiar pułapu tlenowego Wytyczanie progu anaerobowego Metody oceny wydolności anaerobowej 11. Elektrokardiogram spoczynkowy - zasady oceny - Andrzej Światowiec, Krystyna Burkhard-Jagodzińska, Wojciech Braksator, Marek Kuch 12. Elektrokardiogram wysiłkowy - Ewa Straburzyńska-Migaj Wprowadzenie Wskazania do testu wysiłkowego w sporcie Test wysiłkowy w ocenie wydolności fizycznej Ogólne zasady obciążania wysiłkiem podczas testu Warunki wykonywania badań wysiłkowych Protokoły badania wysiłkowego sportowców 13. Monitorowanie elektrokardiograficzne - Jarosław Król, Wojciech Król, Marek Kuch Aparatura stosowana w monitorowaniu elektrokardiograficznym Wskazania diagnostyczne Wskazania do monitorowania EKG u sportowców 14. Echokardiografia - Marcin Konopka, Wojciech Król, Wojciech Braksator Typy badań echokardiograficznych i techniki obrazowania - informacje ogólne Typy i techniki obrazowania echokardiograficznego u sportowców Zakres badań echokardiograficznych u sportowców Echokardiografia w ocenie anatomii i funkcji serca u sportowców Badanie echokardiograficzne w diagnostyce chorób układu krążenia u sportowców Kardiomiopatia przerostowa oraz kardiomiopatia rozstrzeniowa Arytmogenna kardiomiopatia prawej komory serca Choroba niedokrwienna serca 15. Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny serca - Ilona Michałowska, Magdalena Marczak Tomografia komputerowa serca Rezonans magnetyczny serca III. KARDIOLOGICZNE ZAGADNIENIA KLINICZNE 16. Badania przesiewowe sportowców w zakresie układu krążenia - strategie postępowania - Wojciech Król, Marcin Konopka, Artur Mamcarz, Wojciech Braksator Częstość nagłych zgonów sercowych wśród sportowców Strategie postępowania Badanie elektrokardiograficzne jako badanie przesiewowe u sportowców Tomografia komputerowa tętnic wieńcowych 17. Nagły zgon sercowy - Renata Główczyńska, Grzegorz Opolski Rys historyczny i definicja Znaczenie intensywności wysiłku fizycznego Mechanizm nagłego zatrzymania krążenia Czynniki poprawiające rokowanie 18. Komorowe zaburzenia rytmu serca - Przemysław Mitkowski 19. Nadkomorowe zaburzenia rytmu serca. Migotanie przedsionków - Przemysław Mitkowski 20. Bradyarytmie, zaburzenia przewodzenia - Michał Kałowski, Jerzy Krzysztof Wranicz Bradykardia zatokowa i zahamowania zatokowe Zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego Zaburzenia przewodzenia śródkomorowego 21. Kanałopatie - Elżbieta Katarzyna Biernacka Zalecenia towarzystw naukowych dotyczące kwalifikacji chorych z kanałopatiami do uprawiania sportu Rozpoznanie choroby Stratyfikacja ryzyka: rola wysiłku i stresu Nowe badania 22. Kardiomiopatia przerostowa - Katarzyna Mizia-Stec, Klaudia Gieszczyk-Strózik Kardiomiopatia przerostowa jako jedna z głównych przyczyn SCD w sporcie wyczynowym "Serce sportowca" a zmiany obserwowane w kardiomiopatii przerostowej Zmiany wtórne do sportu wyczynowego u chorego z kardiomiopatią przerostową Przerost nadciśnieniowy a zmiany obserwowane w kardiomiopatii przerostowej Kardiomiopatia rozstrzeniowa a zmiany obserwowane w kardiomiopatii przerostowej Zmiany wtórne do substancji anabolicznych a kardiomiopatia przerostowa Badania przesiewowe u sportowców mające na celu wykrycie kardiomiopatii przerostowej Kardiomiopatia przerostowa a wyczynowe i rekreacyjne uprawianie sportu 23. Inne kardiomiopatie i zapalenie mięśnia sercowego - Maciej Haberka, Zbigniew Gąsior Zapalenie mięśnia sercowego Arytmogenna kardiomiopatia prawej komory Kardiomiopatia z niescaleniem mięśnia lewej komory Inne kardiomiopatie 24. Przebudowa serca na skutek wysiłków ekstremalnych - Iwona Cygankiewicz 25. Anomalie tętnic wieńcowych - Marcin Demkow, Jan Henzel Ektopowe odejście lewej lub prawej tętnicy wieńcowej z przeciwległej zatoki Valsalvy Odejście lewej tętnicy wieńcowej od tętnicy płucnej Mostek mięśniowy tętnicy wieńcowej 26. Wstrząśnienie i stłuczenie serca - Karol Wrzosek Stłuczenie serca Wstrząśnienie serca 27. Nadciśnienie tętnicze - Marcin Wełnicki, Wojciech Braksator, Artur Mamcarz Tło epidemiologiczne Diagnostyka nadciśnienia tętniczego u sportowców Leczenie nadciśnienia tętniczego u sportowców Nadciśnienie tętnicze a dyskwalifikacja z uprawiania sportu 28. Wady zastawkowe serca u sportowców - Maria Sobczak-Kaleta, Piotr Lipiec, Jarosław Damian Kasprzak Wady zastawki aortalnej Wady zastawki mitralnej Wady zastawki trójdzielnej Wady zastawki tętnicy płucnej Wady serca złożone i wielozastawkowe Sportowcy kwalifikowani do leczenia zabiegowego wad zastawkowych 29. Wady wrodzone serca u dorosłych - Piotr Dobrowolski, Anna Klisiewicz, Piotr Hoffman Zasady kwalifikacji do uprawiania sportu przy wybranych wadach wrodzonych serca 30. Dwupłatkowa zastawka aortalna i choroby aorty - Marcin Konopka, Wojciech Król, Wojciech Braksator Dwupłatkowa zastawka aortalna - informacje ogólne Diagnostyka sportowców z dwupłatkową zastawką aortalną Zasady opiniowania sportowców z dwupłatkową zastawką aortalną Choroby aorty - informacje ogólne Diagnostyka schorzeń aorty Zasady opiniowania sportowców z współistniejącym schorzeniem aorty 31. Zatorowość płucna - Michał Ciurzyński, Piotr Pruszczyk Patogeneza i czynniki ryzyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej Objawy kliniczne Diagnostyka żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej Stratyfikacja ryzyka wczesnego zgonu Leczenie ostrej zatorowości płucnej Przebyta zatorowość płucna a uprawianie sportu 32. Omdlenia - Wojciech Król, Marcin Konopka, Wojciech Braksator Wprowadzenie Badania diagnostyczne u sportowców z omdleniami 33. Kardiologiczne elektroniczne urządzenia wszczepialne u sportowców - Iwona Cygankiewicz, Krzysztof Kaczmarek Stymulatory serca Kardiowertery-defibrylatory 34. Zapobieganie nagłemu zgonowi sercowemu w trakcie imprez masowych - rola automatycznych kardiowerterów-defibrylatorów - Bartosz Szafran, Iwona Cygankiewicz 35. Sport po ostrym zespole wieńcowym i po przezskórnych zabiegach rewaskularyzacyjnych na tętnicach wieńcowych - Maciej Janiszewski, Marek Chmielewski Patofizjologia ostrego zespołu wieńcowego Współczesne zasady leczenia w fazie ostrej ACS Możliwości uprawiania sportu po ostrym zespole wieńcowym i po rewaskularyzacji na tętnicach wieńcowych 36. Choroby serca i naczyń oraz inne problemy zdrowotne u byłych sportowców wyczynowych - Wojciech Drygas, Magdalena Kwaśniewska Konsekwencje zdrowotne uprawiania sportu wyczynowego Choroby serca i metaboliczne u byłych sportowców wyczynowych Nagły zgon sercowy u byłych sportowców wyczynowych Sport wyczynowy a długowieczność Doping farmakologiczny a stan zdrowia byłych sportowców wyczynowych 37. Uprawianie sportu przez osoby powyżej 35 lat i starsze - Magdalena Kwaśniewska, Tomasz Kostka, Wojciech Drygas Wpływ aktywnego stylu życia i uprawiania sportu na zdrowie osób w wieku średnim Aktywność fizyczna i uprawianie sportu w starszym wieku IV. SPORTOWA KARDIOLOGIA DZIECIĘCA 38. Wprowadzenie do problematyki sportu u dzieci z chorobami układu sercowo-naczyniowego - Grażyna Brzezińska-Rajszys, Anna Turska-Kmieć, Maria Miszczak-Knecht, Lidia Ziółkowska 39. Sport a wady wrodzone serca u dzieci - Anna Turska-Kmieć, Grażyna Brzezińska-Rajszys, Lidia Ziółkowska, Maria Miszczak-Knech Podział pacjentów z wadami wrodzonymi serca Wytyczne dotyczące kwalifikacji do uprawiania sportu u dzieci z wadami wrodzonymi serca 40. Sport w przypadku dzieci z zaburzeniami rytmu serca - Maria Miszczak-Knecht, Anna Turska-Kmieć, Lidia Ziółkowska, Grażyna Brzezińska-Rajszys Dziecko bezobjawowe z cechami preekscytacji w zapisie EKG Dziecko z zespołem wydłużonego QT Dziecko po wszczepieniu kardiowertera-defibrylatora Arytmia komorowa 41. Sport w przypadku dzieci z kardiomiopatiami - Lidia Ziółkowska, Grażyna Brzezińska-Rajszys, Anna Turska-Kmieć, Maria Miszczak-Knecht Kardiomiopatia przerostowa Zalecenia dotyczące sportu rekreacyjnego u dzieci z kardiomiopatiamii Zajęcia wychowania fizycznego dla młodych pacjentów z kardiomiopatiami 42. Choroby zapalne układu krążenia a uprawianie sportu przez dzieci - Lidia Ziółkowska, Anna Turska-Kmieć, Grażyna Brzezińska-Rajszys, Maria Miszczak-Knecht Zapalenie mięśnia sercowego Zapalenie osierdzia Choroba Kawasakiego 43. Sport w przypadku dzieci z nadciśnieniem tętniczym - Bożena Werner, Tomasz Floriańczyk Reakcja ciśnienia tętniczego na wysiłek fizyczny Problem nadciśnienia tętniczego w badaniu przesiewowym sportowców w wieku rozwojowym Protokół diagnostyczny u dziecka uprawiającego sport, z wykrytym nadciśnieniem tętniczym Postępowanie wobec dzieci i młodzieży z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym V. INNE ZAGADNIENIA 44. Kardiologia sportowa okiem położnika-ginekologa - Romuald Dębski 45. Astma oskrzelowa u sportowców - Janusz Jurczyk, Hubert Krysztofiak, Marcin Kurowski, Marek L. Kowalski Objawy astmy u sportowców Astma wysiłkowa a powysiłkowy skurcz oskrzeli Patomechanizm rozwoju astmy u sportowców Diagnostyka astmy u sportowców Leczenie astmy u sportowców Leczenie astmy a regulacje antydopingowe 46. Cukrzyca i sport - Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz, Dariusz Naskręt Kiedy cukrzyca ogranicza aktywność sportową? Ogólne zasady insulinoterapii przy aktywności sportowej Żywienie sportowca z cukrzycą Układ sercowo-naczyniowy u sportowca z cukrzycą typu 1 - ryzyko powikłań Wydolność fizyczna u osób z cukrzycą typu 1 Serce sportowca z cukrzycą Diagnostyka kardiologiczna u sportowców z cukrzycą 47. Wpływ wysiłku fizycznego na markery lipidowe ryzyka sercowo-naczyniowego - Dariusz Turowski, Piotr Chruściel, Maciej Banach Aktywność fizyczna jako modyfikowalny czynnik ryzyka choroby wieńcowej Wpływ wysiłku na stężenie trójglicerydów Wpływ wysiłku na zmiany ilościowe i jakościowe HDL Wpływ wysiłku na zmiany ilościowe i jakościowe LDL 48. Nurkowanie - problemy kardiologiczne i naczyniowe - Patryk Krzyżak Rodzaje nurkowania Wpływ warunków zewnętrznych Patofizjologia nurkowania Problemy kardiologiczne u osób nurkujących Nevado Tres Cruces 2015 MedExpedition 49. Problemy kardiologiczne w wysokich górach - Patryk Krzyżak Jak organizm reaguje na wysokość? Co to jest choroba wysokościowa? Patofizjologia choroby wysokościowej Zmiany w układzie krążenia związane z wysokością Problemy kardiologiczne u osób wspinających się wysoko 50. Medycyna lotnicza - wpływ przyspieszeń na układ sercowo-naczyniowy - Krzysztof S. Klukowski, Krzysztof L. Mazurek Wprowadzenie Przyspieszenie dodatnie - reakcje układu krążenia Przyspieszenia ujemne - reakcje układu krążenia Zaburzenia rytmu serca podczas działania przyspieszeń Fizjologiczne manewry przeciwprzeciążeniowe 51. Sport i seks - Zbigniew Lew-Starowicz, Michał Lew-Starowicz Relacje między sportem a aktywnością seksualną w kulturze Zachodu Wpływ aktywności seksualnej na wyniki w sporcie Wpływ steroidów anabolicznych stosowanych w celach dopingowych na dymorfizm płciowy i zdrowie seksualne 52. Żywienie w sporcie - Damian Parol, Daniel Śliż, Artur Mamcarz Wprowadzenie Ustalanie zapotrzebowania energetycznego sportowców Makroskładniki diety Warzywa i owoce w diecie sportowców Rozłożenie makroskładników i energii w ciągu dnia Nawodnienie Suplementy wspomagające wydolność fizyczną 53. Genetyka i sport - Zbigniew Gaciong, Grzegorz Placha Metodologia badań nad podłożem genetycznym zróżnicowania wewnątrzgatunkowego Dziedziczenie zdolności do wysiłku fizycznego Genetyczne podłoże budowy i siły mięśniowej Genetyczne podłoże zdolności do wysiłku fizycznego Badania nad genami kandydatami u wyczynowych sportowców - geny mistrzów Znaczenie badań genetycznych dla fizjologii wysiłku i sportu wyczynowego 54. Problem dopingu w sporcie - Andrzej Pokrywka, Jarosław Krzywański Definicja dopingu Lista substancji i metod zabronionych w sporcie Wyłączenia dla celów terapeutycznych Dozwolone formy podania substancji zabronionych Suplementacja a doping 55. Wpływ substancji zabronionych na układ krążenia - Aleksandra Gąsecka, Krzysztof J. Filipiak Wprowadzenie Środki o działaniu anabolicznym Hormony peptydowe, czynniki wzrostu i substancje pokrewne Środki pobudzające 56. Kontrowersje wokół meldonium 2016 - lek przeciwdławicowy czy poprawiający wydolność fizyczną? - Aleksandra Gąsecka 57. Okresowa ocena stanu zdrowia sportowców - Andrzej Folga, Hubert Krysztofiak 58. Okiem sportowego żurnalisty - Henryk Urbaś 59. Aspekty prawne dotyczące opieki nad sportowcami ze szczególnym uwzględnieniem badań obciążeniowych - Marcin Konopka, Krystyna Burkhard-Jagodzińska, Artur Mamcarz, Wojciech Braksator Dokumenty prawne regulujące zasady opieki nad sportowcami Ogólne badanie lekarskie oraz diagnostyczne badania kardiologiczne Skorowidz