Polska Historiografia Wojskowa Gdańsk

Zmiany organizacyjne w Wojsku Polskim po transformacji ustrojowej, rozpoczętejw 1989 r., spowodowały likwidację znacznej liczby komórek badawczychi dydaktycznych zajmujących się historią wojskowości w uczelniach wojskowych.Przy niektórych polskich uniwersytetach istniały komórki organizacyjne zajmującesię historią wojskową, choć obecnie należą one do rzadkości. Polscy historycywojskowości odgrywali ważną rolę w międzynarodowych stowarzyszeniach.Pisze o tym prezes Stowarzyszenia Historyków Wojskowości prof. dr hab. TadeuszPanecki.W niniejszym opracowaniu kilkunastu autorów prezentuje wyniki swoich badań.Na treść publikacji składają się wartościowe artykuły autorstwa: prof. dr. hab.Tadeusza Paneckiego pt. Miejsce i rola Stowarzyszenia Historyków Wojskowościw badaniach historycznowojskowych; dr. Janusza Gmitruka pt. Rozwój historiografiiczynu zbrojnego ruchu ludowego w latach II wojny światowej. Rola i wkładMuzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego; prof. dr hab. Danuty Kisielewicz pt.Badania historyczno-wojskowe w zakresie problematyki jenieckiej na łamach„Łambinowickiego Rocznika Muzealnego”; dr. Grzegorza Jasińskiego pt. Powstaniewarszawskie w badaniach historycznych. Stan i perspektywy; dr. TomaszaGlinieckiego pt. Fotografia wojenna jako źródło historyczne; prof. dr. hab. JanuszaZuziaka pt. Wojsko Polskie w Kanadzie w latach II wojny światowej jakoprzedmiot badań historycznych; prof. dr. hab. Wojciecha Włodarkiewicza pt.Działalność dydaktyczna i naukowa historyków w Wojskowej Akademii Technicznej;prof. dr. hab. Józefa Smolińskiego pt. Historycy wojskowości UniwersytetuJana Kochanowskiego w Kielcach; prof. dr. hab. Witolda Jarno pt. Badania historyczno-wojskowe w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego w pierwszychdwóch dekadach XXI wieku; prof. dr. hab. Andrzeja Olejko pt. W 80 rocznicę drugiejlotniczej Battle of Britain. Stan badań nad tematyką udziału Polish Air Forcei lotnictwa czechosłowackiego w 1940 r.; prof. dr. hab. Jerzego Prochwicza pt.Alumni w Wojsku Polskim w latach 1959-1980. Fakty i mity oraz dr Grażyny Bołcunpt. Historia wojskowa w społeczności Podkarpacia (ziemia kolbuszowskai stalowowolska).Prezes Stowarzyszenia Historyków Wojskowości prof. T. Panecki scharakteryzowałjego dzieje oraz wskazał na istniejące problemy. Prof. W. Włodarkiewiczprzedstawił rolę historyków z WAT w badaniach w obszarze historii wojskowości –w tekście jest szerokie omówienie tych dokonań – ale też przekazywanie ichw procesie dydaktycznym tej Uczelni. Autor optymistycznie zapatruje się naobecne prace zespołu, którym kieruje, pokazując zarówno jego dorobek, jaki plany naukowe w obszarze historii wojskowości.Zwracam uwagę na interesujące opracowanie dr. J. Gmitruka prezentującegodokonania historyków ruchu ludowego w zakresie pokazywania ich dokonańtakże w obszarze badań nad historią wojskowości. Podkreślony został wkładKomisji Historycznej Naczelnego Komitetu Wykonawczego ZjednoczonegoStronnictwa Ludowego (NKW ZSL), z inicjatywy której w 1958 r. podjęto szerokąakcję zbierania zachowanych dokumentów, materiałów i relacji z lat okupacyjnejdziałalności, także zbrojnej ruchu ludowego, którą później badał utworzony ZakładHistorii Ruchu Ludowego. To właśnie ta komórka, wspólnie z działającą odroku 1949 Ludową Spółdzielnią Wydawniczą, podjęły dzieło opracowania i popularyzacjidziejów konspiracyjnego ruchu ludowego i jego siły zbrojnej – BatalionówChłopskich. W pełni należy docenić osobisty wkład dr. J. Gmitruka w organizowaniei prowadzenie badań także w obszarze historii wojskowości. Czynito od 1997 r. jako dyrektor Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, kierująctakże od 1990 r. Zakładem Historii Ruchu Ludowego, a po pewnym czasie równieżLudowym Towarzystwem Naukowo-Kulturalnym.Na wyróżnienie zasługują publikacje profesorów J. Zuziaka i A. Olejki, którzyprzedstawiają wyniki własnych badań nad mało znaną tematyką polskich dokonańw ramach walki zbrojnej w okresie II wojny światowej, dzieje Wojska Polskiegoformowanego w Kanadzie czy dokonania polskich i czechosłowackich pilotówpodczas bitwy powietrznej o Wielką Brytanię w 1940 roku.Pozostałe opracowania, dobrze udokumentowane źródłowo, podejmujątematykę szczegółową i wnoszącą nowe wątki do ogólnej refleksji nad współczesnymibadaniami w obszarze historii wojskowości.