Podstawy zarządzania ryzykiem. Jak wdrażać efektywne systemy zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwi (e-book) Bochnia

W świecie pełnym niepewności skuteczne zarządzanie ryzykiem decyduje nie tylko o sukcesie, ale wręcz o przetrwaniu organizacji. Pandemia COVID-19, ekstremalne zjawiska pogodowe i wstrząsy geopolityczne to jedynie wierzchołek góry lodowej, gdy mowa o zagrożeniach, z jakimi organizacje i społeczeństwa będą się jeszcze mierzyć w XXI wieku. Efektywne zarządzanie ryzykiem umożliwia wybór optymalnej reakcji na poszczególne czynniki zagrożenia i w ten sposób wspiera podejmowanie najlepszych decyzji w organizacji. Ta książka pomoże zwiększyć poziom dyscypliny związanej z ryzykiem w przedsiębiorstwie. Kelly Barner, właścicielka i dyrektorka zarządzająca, Buyers Meeting Point To już szóste, zaktualizowane wydanie kompleksowego wprowadzenia do zagadnień ryzyka biznesowego i organizacyjnego. Treść książki jest w pełni zgodna z normą ISO 31000 i ze strukturą ramową COSO ERM. Omówiono tu kluczowe zasady zarządzania ryzykiem (zarówno w przedsiębiorstwie, jak i w projektach) i planowania ciągłości działania, dokonano też przeglądu międzynarodowych standardów w tym zakresie. To wydanie uwzględnia również takie zagadnienia jak ryzyko cybernetyczne, wysoce nieprawdopodobne zdarzenia o wielkim wpływie i ryzyko zmian klimatycznych. Zawiera ponadto omówienie kwestii kultury ryzyka i apetytu na ryzyko, a także zagrożeń występujących w łańcuchu dostaw i tematyki sprawozdawczości w zakresie ryzyka. Poszczególne aspekty zostały zilustrowane rysunkami, schematami, wykresami, tabelami i podsumowaniami. Lektura tej książki umożliwi wszechstronną analizę każdego aspektu zarządzania ryzykiem! Paul McDonald, dyrektor do spraw ubezpieczeń grupowych, BAE Systems Spis treści: Spis rysunków Spis tabel Spis studiów przypadków Przedmowa Podziękowania Wprowadzenie Zarządzanie ryzykiem w kontekście Charakter ryzyka Zarządzanie ryzykiem Terminologia używana w dziedzinie zarządzania ryzykiem Korzyści z zarządzania ryzykiem Cechy zarządzania ryzykiem Struktura książki Zarządzanie ryzykiem w praktyce Przyszłość zarządzania ryzykiem Zmiany w szóstym wydaniu CZĘŚĆ I. Wprowadzenie do zarządzania ryzykiem Czego się nauczymy Dodatkowe źródła Studia przypadków 1. Czym jest ryzyko i dlaczego jest to ważne zagadnienie Definicje ryzyka Rodzaje ryzyka Opis ryzyka Poziomy ryzyka Systemy klasyfikacji Prawdopodobieństwo i wpływ ryzyka Dlaczego zrozumienie ryzyka jest ważne Wpływ ryzyka związanego z zagrożeniami Przyporządkowanie ryzyka Ryzyko i premia za ryzyko Postawy wobec ryzyka Ryzyko i czynniki wyzwalające 2. Ryzyko towarzyszące szansom i zagrożeniom Cztery rodzaje ryzyka Okres wpływu ryzyka Minimalizacja ryzyka związanego ze zgodnością z przepisami Zmniejszanie ryzyka związanego z zagrożeniami Zarządzanie ryzykiem zawodności kontroli (niepewności) Podejmij ryzyko związane z szansami 3. Przesłanki, zasady i cele zarządzania ryzykiem Początki zarządzania ryzykiem Podejmowanie skalkulowanego ryzyka Specjalistyczne obszary zarządzania ryzykiem Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie Poziomy zaawansowania w zarządzaniu ryzykiem Zasady zarządzania ryzykiem Cele zarządzania ryzykiem Działania związane z zarządzaniem ryzykiem Efektywne i wydajne kluczowe procesy Wdrażanie zarządzania ryzykiem Osiąganie korzyści Zarządzanie ryzykiem jest siłą napędową podejmowanych działań 4. Standardy zarządzania ryzykiem Stosowanie standardów zarządzania ryzykiem w spółkach giełdowych Proces zarządzania ryzykiem Kontekst Bardziej szczegółowe omówienie standardów Aktualizacja terminologii zarządzania ryzykiem 5. Kontekst zarządzania ryzykiem Charakter kontekstu Kontekst zewnętrzny Kontekst wewnętrzny Kontekst zarządzania ryzykiem Projektowanie rejestru ryzyka Korzystanie z rejestru ryzyka Przyszłość rejestrów ryzyka CZĘŚĆ II. Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie Czego się nauczymy Dodatkowe źródła Studia przypadków 6. Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie Podejście obejmujące całe przedsiębiorstwo Definicje ERM ERM w praktyce ERM i zarządzanie ciągłością działania Integracja strategii i efektywności operacyjnej 7. Wdrażanie zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie Inwestycja w zmiany Zmiana, która się opłaca Integracja procesów, przegląd i ulepszanie Planuj, wdrażaj, mierz i ucz się (PIML) 8. Kontekst dla ERM Zmieniające się oblicze zarządzania ryzykiem Lekcje z przeszłości - kryzysy finansowe i zdrowotne Siła tkwiąca w podejmowaniu ryzyka Zarządzanie wyłaniającymi się ryzykami Rosnące znaczenie elastyczności 9. Wyznaczanie celów ERM Standardy i cele zarządzania ryzykiem Strategia i cele w standardach Realizacja celów Dostosowanie celów do zasad zarządzania ryzykiem CZĘŚĆ III. Ocena i analiza Czego się nauczymy Dodatkowe źródła Studia przypadków 10. Ocena ryzyka: rozważania, przyczyny i konsekwencje Znaczenie oceny ryzyka Podejścia do oceny ryzyka Techniki oceny ryzyka Charakter macierzy ryzyka Postrzeganie ryzyka Postawa wobec ryzyka 11. Klasyfikacja ryzyka Systemy klasyfikacji ryzyka Okres, w jakim materializuje się ryzyko Przykłady systemów klasyfikacji ryzyka Karta wyników ryzyka FIRM System klasyfikacji ryzyka PESTLE Zgodność, zagrożenie, kontrola i szanse 12. Analiza ryzyka: wymiary ryzyka Poziomy ryzyka Poziom ryzyka pierwotnego (czystego) oraz bieżącego Pewność kontroli 4T reakcji na ryzyko zagrożeń Istotność ryzyka Zdolność do podejmowania ryzyka Ocena ryzyka - apetyt na ryzyko 13. Kontrolowanie negatywnych aspektów ryzyka Prawdopodobieństwo ryzyka Skala ryzyka Ryzyko zagrożeń Zapobieganie stratom Ograniczenie szkód Ograniczenie kosztów 14. Maksymalizacja korzyści związanych z ryzykiem szansy Definiowanie korzyści Ocena możliwości Wskaźnik ryzykowności Pozytywne aspekty ryzyka w wymiarze strategicznym Pozytywne aspekty ryzyka w wymiarze projektowym/programowym Pozytywne aspekty ryzyka w działalności operacyjnej Pozytywne aspekty ryzyka braku zgodności CZĘŚĆ IV. Reakcja na ryzyko Czego się nauczymy Dodatkowe źródła Studia przypadków 15. Zarządzanie ryzykiem i reagowanie na ryzyko 4T reakcji na zagrożenia Strategiczna reakcja na ryzyko 16. Postępowanie z ryzykiem i mechanizmy kontroli ryzyka związanego z zagrożeniami Rodzaje kontroli Koszt mechanizmów kontrolnych 17. Ciągłe monitorowanie i przegląd Znaczenie monitorowania Częstotliwość Proces Raportowanie Odpowiedzialność 18. Ubezpieczenie i transfer ryzyka Historia ubezpieczeń Przenoszenie finansowych konsekwencji ryzyka Rodzaje ochrony ubezpieczeniowej Ocena potrzeb ubezpieczeniowych Zakup ubezpieczenia Podporządkowane (własne) zakłady ubezpieczeniowe 19. Przetrwanie w obliczu wstrząsów i zakłóceń: ERM, BCP i elastyczność VUCA Planowanie ciągłości działania i elastyczność Planowanie ciągłości działania Standardy tworzenia planów ciągłości działania Skuteczna ciągłość działania Analiza wpływu na biznes Elastyczność, czyli reagowanie kryzysowe, ciągłość działania i ERM Sytuacje kryzysowe w przestrzeni publicznej CZĘŚĆ V. Środowisko organizacyjne Czego się nauczymy Dodatkowe źródła Studia przypadków 20. Biznes i środowisko ryzyka Dynamiczne modele biznesowe Rodzaje procesów biznesowych Strategia i taktyka Efektywne i wydajne operacje Zapewnienie zgodności Raportowanie wyników 21. Model biznesowy, wizja i wartości organizacji Komponenty modelu biznesowego Zarządzanie ryzykiem a model biznesowy Etyka i ład korporacyjny CSR i zarządzanie ryzykiem Łańcuch dostaw i etyczny handel Znaczenie reputacji 22. Jak zarządzanie ryzykiem zapewnia wartość dodaną Przesłanki Poprawa efektywności i kluczowe wskaźniki ryzyka Korzyści płynące z ERM Zmiana klimatu jako kluczowe ryzyko Jeszcze bardziej strategiczne podejście CZĘŚĆ VI. Strategia i kultura ryzyka Czego się nauczymy Dodatkowe źródła Studia przypadków 23. Architektura ryzyka a strategia Architektura, strategia i protokoły Architektura ryzyka Strategia zarządzania ryzykiem Protokoły zarządzania ryzykiem Podręcznik zarządzania ryzykiem Dokumentacja zarządzania ryzykiem 24. Role, obowiązki i dokumentacja Podział obowiązków Zakres obowiązków Statutowe obowiązki kierownictwa Rola kierownika ds. ryzyka Architektura ryzyka w praktyce Komitety ds. ryzyka 25. Kultura i zachowania organizacyjne Style zarządzania ryzykiem Kroki podejmowane w celu skutecznego zarządzania ryzykiem Definiowanie kultury ryzyka Ocena kultury ryzyka Dostosowanie działań Modele dojrzałości w zakresie ryzyka 26. Apetyt na ryzyko i tolerancja ryzyka Charakter apetytu na ryzyko Apetyt na ryzyko i macierz ryzyka Ryzyko i niepewność Ekspozycja na ryzyko i zdolność do podejmowania ryzyka Oświadczenia dotyczące apetytu na ryzyko Decyzje dotyczące apetytu na ryzyko i stylu życia 27. Szkolenie i komunikacja w zakresie ryzyka Spójne działania w odpowiedzi na ryzyko Szkolenie w zakresie ryzyka i kultura ryzyka Przekazywanie informacji o ryzyku i przebieg komunikacji Wspólny język ryzyka Technologia wspierająca proces i procedury zarządzania ryzykiem Systemy informacyjne zarządzania ryzykiem 28. Specjalista ds. ryzyka i jego kompetencje Zakres kompetencji Zakres umiejętności Umiejętności komunikacyjne Umiejętności związane z relacjami międzyludzkimi Umiejętności analityczne Umiejętności zarządcze CZĘŚĆ VII. Ład korporacyjny i zarządzanie ryzykiem Czego się nauczymy Dodatkowe źródła Studia przypadków 29. Wprowadzanie ładu korporacyjnego Ład korporacyjny Zasady ładu korporacyjnego OECD Przyszły kierunek rozwoju koncepcji ładu korporacyjnego Ramy ładu korporacyjnego Londyńskiej Giełdy Papierów Wartościowych Ład korporacyjny w instytucji finansowej Ład korporacyjny w agencji rządowej Ocena wyników pracy zarządu 30. Interesariusze, etyka i społeczna odpowiedzialność biznesu Grupy interesariuszy Dialog z interesariuszami Interesariusze i kluczowe procesy Interesariusze a strategia Interesariusze a taktyka Interesariusze a działalność operacyjna 31. Różne podejścia do zarządzania ryzykiem Zarządzanie ryzykiem operacyjnym Zarządzanie ryzykiem projektowym (w projekcie) i ryzykiem projektu Zarządzanie ryzykiem w łańcuchu dostaw CZĘŚĆ VIII. Zapewnienie o adekwatności i skuteczności zarządzania ryzykiem oraz raportowanie Czego się nauczymy Dodatkowe źródła Studia przypadków 32. Środowisko kontroli Charakter kontroli wewnętrznej Elastyczność organizacji w sytuacjach kryzysowych Cel kontroli wewnętrznej Środowisko kontroli Cechy środowiska kontroli Oczekiwania dotyczące kontroli wewnętrznej Ramy kontroli wewnętrznej CoCo Wysoka kultura bezpieczeństwa Przyszłość procesów kontrolnych 33. Działania audytu wewnętrznego Zakres audytu wewnętrznego Rola audytu wewnętrznego Przeprowadzanie audytu wewnętrznego Zarządzanie ryzykiem i audyt wewnętrzny Obowiązki kierownictwa Pięć linii gwarancji 34. Sposoby zapewniania skutecznego zarządzania ryzykiem Komitety audytu Rola zarządzania ryzykiem Zapewnienie o tym, że zarządzanie ryzykiem jest odpowiednie i skuteczne Efekty zarządzania ryzykiem Samoocena procedur oceny i kontroli ryzyka Korzyści z zapewnienia o odpowiednim i skutecznym zarządzaniu ryzykiem 35. Sprawozdawczość w ramach zarządzania ryzykiem Sprawozdawczość, czyli raportowanie ryzyka Ustawa Sarbanesa-Oxleya z 2002 r. Raporty o ryzyku sporządzane przez firmy amerykańskie Raportowanie ryzyka przez organizacje charytatywne Raportowanie ryzyka w sektorze publicznym Rządowy raport na temat bezpieczeństwa narodowego Dodatek A. Skróty i akronimy Dodatek B. Słowniczek terminów używanych w książce