Od edukacji sportowej do olimpijskiej - Piotr Błajet (E-book) Łódź

Niniejsze opracowanie traktuje o człowieku zmagającym się z wyzwaniami w aktywności cielesnej, jaką jest sport. Przy tym sport w przeciwieństwie do pracy fizycznej, mającej zazwyczaj charakter rutyny przez zawartą w nim niepewność i nieustanną konieczność podejmowania wyzwań jak żadna inna forma aktywności cielesnej otwiera człowieka na jego ciało, uczy go ciała. Sport jest więc formą wychowania do ciała, ale też wychowania człowieka cielesnego. Nie chodzi tu oczywiście o redukcję bytu ludzkiego do poziomu cielesnego, ale o pełny rozwój potencjału cielesnego człowieka i kształtowanie zdolności wykorzystywania go. Celem prezentowanej monografii nie jest opis rozwiązań wszystkich problemów, które pedagogika i pedagogika sportu mogłyby stawiać przed edukacją sportową i olimpijską. Stanowi ona jedynie próbę antropologicznego uzasadnienia sensu edukacji sportowej i olimpijskiej, próbę integralnego ujęcia problematyki przez pokazanie jedności doświadczenia (którego podział zarysowany w książce ma charakter czysto teoretyczny, porządkujący) i wyeksponowanie znaczenia aktywności sportowej dla integralnego rozwoju człowieka. Nawet jeśli sportowiec doznaje różnych stanów podczas aktywności sportowej: cielesnych, psychicznych, duchowych, to każde to skoncentrowane doświadczenie promieniuje na pozostałe sfery przeżywania. Sportowiec, wykonując jakąś trudną próbę, doznaje cielesnej radości z pokonania kolejnego progu technicznego, czuje również psychiczną satysfakcję z dobrze wykonanego zadania, a także jakąś formę duchowego spełnienia w związku z przekroczeniem samego siebie, bo dokonał tego, co wydawało się niewykonalne.Celem prezentowanej monografii nie jest opis rozwiązań wszystkich problemów, które pedagogika i pedagogika sportu mogłyby stawiać przed edukacją sportową i olimpijską. Stanowi ona jedynie próbę antropologicznego uzasadnienia sensu edukacji sportowej i olimpijskiej, próbę integralnego ujęcia problematyki przez pokazanie jedności doświadczenia (którego podział zarysowany w książce ma charakter czysto teoretyczny, porządkujący) i wyeksponowanie znaczenia aktywności sportowej dla integralnego rozwoju człowieka. Nawet jeśli sportowiec doznaje różnych stanów podczas aktywności sportowej: cielesnych, psychicznych, duchowych, to każde to skoncentrowane doświadczenie promieniuje na pozostałe sfery przeżywania. Sportowiec, wykonując jakąś trudną próbę, doznaje cielesnej radości z pokonania kolejnego progu technicznego, czuje również psychiczną satysfakcję z dobrze wykonanego zadania, a także jakąś formę duchowego spełnienia w związku z przekroczeniem samego siebie, bo dokonał tego, co wydawało się niewykonalne. Założeniem zastosowanej metody jest nie systematyczny ogląd sportu, ale raczej próba refleksji w głąb fenomenów sportu. Intencję, która mi przyświecała, trafnie wyjaśnia cytat z pracy Michała Hellera Wszechświat jest tylko drogą. Kosmiczne rekolekcje: Nie chcę przez to twierdzić, że moje myśli są rzeczywiście głębokie. W głąb jest kierunkiem moich intencji, a niekoniecznie wykonania. I z podobnymi intencjami Czytelnik powinien nachylać się nad tymi stronicami. Bo jedno jest pewne błądząc po powierzchni, niczego nie da się usprawiedliwić. Taki wysiłek spojrzenia w głąb w celu lepszego i głębszego rozumienia sportu, czyli jego usprawiedliwienia, powinien być udziałem każdego, kto zajmuje się sportem: nauczycieli, trenerów, zawodników, menedżerów, psychologów, dziennikarzy, kibiców i wreszcie badaczy, którzy chcieliby wyjść poza empiryzm i wąski pragmatyzm. I to przede wszystkim do nich adresowana jest ta monografia. Spis treści: Rozdział 1 Konteksty edukacyjne sportu Czy sport wychowuje? Humanizm sportu rewalidacja doświadczenia Sport, czyli co? Rozdział 2 Edukacja sportowa a edukacja olimpijska Pedagogika sportu Idea olimpijska w edukacji Rozdział 3 Charakterystyka zastosowanej perspektywy poznawczej Znaczenie wiedzy antropologicznej dla pedagogiki Pedagogika antropologiczna Poznanie humanistyczne i hermeneutyczne Doświadczenie wewnętrzne jako przedmiot badania pedagogiki antropologicznej (hermeneutycznej) Typy doświadczenia wewnętrznego stany fenomenalne Doświadczenie a rozwój Część II Ciało Rozdział 4 Ruch Ruch a konstruowanie relacji w czasoprzestrzeni Ruch a ucieleśnienie w świecie Rozdział 5 Ćwiczenie Doświadczanie wolności Apologia trudności Rozdział 6 Zabawa Zabawa i gra Karnawalizacja trudności Zabawa jako proces darwinowski Część III Umysł Rozdział 7 Niepewność Niepewność jako cecha nowoczesności Sport jako kultura wysokiej tolerancji niepewności Rozdział 8 Zaufanie Zaufanie i fair play Edukacja w kulturze zaufania (w duchu fair play) przez sport Rozdział 9 Cierpienie Doświadczanie cierpienia jako konstytutywna cecha sportu Cierpienie i radość Sport jako wychowanie do cierpienia Część IV Duch Rozdział 10 Doświadczenie graniczne Podzielona rzeczywistość Przez doświadczenie graniczne w sporcie ku integracji Wyznaczniki sportu jako doświadczenia granicznego Rozdział 11 Doświadczenie inicjacyjne Sport jako obszar ryzyka zinstytucjonalizowanego Łowiecka geneza sportu Zawody sportowe jako rytuał przejścia Markery somatyczne strojenie przez aktywność sportową Widowisko sportowe jako rytuał przejścia Rozdział 12 Uniesienie przepływ Tłumienie impulsów i rutynizacja Sport jako rewitalizacja emocjonalna Doświadczenie przepływu Część V Refleksyjność Autokreacja w sporcie Rozdział 13 Ciało jako fundament kreatywności człowieka Przyrodniczy fundament kreatywności Ciało jako kontekst dla umysłu Rozdział 14 Znaczenie refleksji w sporcie Refleksja. Personalizacja. Indywidualizacja Dwa aspekty świadomości Refleksja i transgresja Podejście metapsychologiczne Rozdział 15 Refleksyjność a efektywność aktywności sportowej Uwarunkowania refleksyjności Podmiotowość a regulacja emocji Rozdział 16 Refleksyjność jako warunek autokreacji Rozwój refleksji Dynamika spiralna koncepcja rozwoju refleksji człowieka Rozdział 17 Czynniki warunkujące mistrzostwo sportowe konteksty rozwojowe Wspomaganie rozwoju refleksji (kodów) w procesie treningu sportowego Metapsychologiczna dekonstrukcja czynników warunkujących mistrzostwo sportowe Odkrywanie i rozumienie sensów sportu Rozdział 18 Lider jako animator rozwoju Zarys modelu AQAL Lider z perspektywy kwadrantów Lider w perspektywie wszystkich poziomów Lider w perspektywie kwadrantów i poziomów a zmiany w organizacji Zakończenie Bibliografia