Tortury. Ofiary, prześladowcy, świadkowie Konin

ZWYKLI LUDZIE, POTWORNE CZYNY John Conroy zabiera nas w niezwykłą podróż: na posterunek chicagowskiej policji, do dwóch izraelskich wiosek i tajnego brytyjskiego ośrodka przesłuchań w Irlandii Północnej, by na tych przykładach wyjaśnić zawiły mechanizm tortur. W trakcie tej wyprawy prezentuje nam trzy różne perspektywy: doświadczenia ofiary, racjonalizacje kata i pozorną obojętność osób postronnych. Ujawnia tkwiący w każdym z nas potencjał dokonywania potwornych czynów i tłumaczy, dlaczego w demokratycznych, zapewniających o poszanowaniu sprawiedliwości i praw człowieka krajach tak często sprawcy tortur i ich przełożeni pozostają bezkarni. Jego przekonująca i wciągająca narracja trzyma czytelnika w napięciu jak dobra powieść! Większość ludzi, kiedy myśli o torturach, najczęściej wyobraża sobie siebie w roli ofiary. Sprawca jawi się jako potwór – nieludzki, sadystyczny zwyrodnialec, diaboliczny mężczyzna mówiący z obcym akcentem. Liczne dane świadczą jednak o tym, że większość oprawców to ludzie najzupełniej normalni, a każdy z nas równie łatwo może zostać ofiarą, jak i okrutną bestią, jaką podsuwa nam wyobraźnia. Fragment tekstu Skalę rozwoju społeczeństwa powinno się odmierzać tempem, z jakim odchodzi ono od zachowań okrutnych i agresywnych tak wobec siebie samego, jak i otaczających je żywych stworzeń. Książka ta w sposób niezwykle żywy i przejmujący pokazuje, jak ludzie przechodzą niezwykłe akty okrucieństwa i przemocy, które mają na celu uzyskanie określonych informacji. Tortury, które z czasem stają się coraz bardziej wyrafinowane i mniej inwazyjne – jak stosowana obecnie metoda pięciu technik – pozostawiają trwałe piętno u ofiar, ale i wpływają na postawy oprawców, u których dochodzi do szeregu procesów psychologicznych, mających usankcjonować ich postępowanie i zagłuszyć wyrzuty sumienia. Lektura, obfitująca w detale wybranych kilku przypadków tortur z historii najnowszej, pozwala na pogłębioną refleksję i podejrzenie mechanizmów, które doprowadzają do tego typu aktów przemocy. Jarosław Świątek, redaktor naczelny portalu Psychologia-spoleczna.pl